Süreç-Tür Modeli'nin Öğretmen Adaylarının İkna Edici Metin Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi*


Creative Commons License

İpek O., Karatay H.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, cilt.11, sa.1, ss.1-27, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.16916/aded.1151040.
  • Dergi Adı: Ana Dili Eğitimi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-27
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici yazma becerilerinin geliştirilmesinde Süreç-
Tür Modeli'nin (STM) etkisi incelenmiştir. Karma yöntemle hazırlanan çalışmada yakınsak karma
desenin paralel veri tabanları modeli kullanılmıştır. Katılımcılar, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında
iki farklı devlet üniversitesinde öğrenim gören 78 Türkçe öğretmeni adayıdır. Araştırmanın nicel
bölümünde yarı deneysel desen, nitel bölümünde görüşme tekniği kullanılmıştır. Deney grubunda
yer alan katılımcılarla STM'ye dayalı olarak 9 haftalık yazma uygulamaları gerçekleştirilmiş, kontrol
grubunda ise mevcut programa göre yazma eğitimine devam edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri
İkna Edici Yazma İçin Derecelendirme Ölçeği ile nitel verileri ise yarı yapılandırılmış ön ve son
görüşme formlarıyla toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde nicel boyuta yönelik olarak fark
testleri, nitel boyuta yönelik olarak ise tematik analiz ve kategorisel analiz kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen nicel sonuçlar, STM'nin ikna edici yazma becerilerini geliştirmede
istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğunu ve bu modelin kontrol grubunda uygulanan
geleneksel yazma eğitimine göre daha etkili olduğunu göstermiştir. Araştırmanın nitel sonuçları ise
STM'nin metin türü, yazılı anlatım unsurları, duyuşsal nitelikler ve yazma süreci olmak üzere 4 tema
altında etkilerini ortaya koymuştur. Ayrıca STM uygulamalarının ikna edici metin farkındalığına
katkı sağlaması da araştırmanın bir diğer sonucudur. Nitel ve nicel sonuçlar birlikte
değerlendirildiğinde, STM'nin ikna edici metin yazma becerilerini geliştirmede etkili bir yazma
modeli olduğu söylenebilir.