Mö 2. binyılda Kıbrıs'ın yakındoğu ticaretindeki rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Tarih, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLKNUR GÜRGEN

Danışman: Kamil Doğancı

Özet:

Kıbrıs, Sicilya ve Sardunya'dan sonra Akdeniz'in üçüncü büyük adası olup Akdeniz'in doğusunda yer alır. Kuzeyinde Anadolu, güneyinde Mısır, doğusunda Suriye bulunmaktadır. Ada'nın coğrafi konumu, ilkçağlardan itibaren Ege, Anadolu, Mısır ve Mezopotamya ile ticari ve siyasi ilişkiler kurmasına olanak tanımıştır. Bakır, demir, gemi kerestesi gibi stratejik maddeleri bol miktarda barındırması ve deniz ticaret yollarının merkezinde olması bunda önemli rol oynamıştır. Stratejik açıdan önemli bir noktada bulunan Ada sıkça hâkimiyet mücadelelerine tanık olmuş, dönem dönem Hitit ve Mısır hâkimiyetinde kalmıştır. MÖ 2. binyıl, Kıbrıs'ın kültürel ve iktisadi bakımdan geliştiği ve zenginliğe ulaştığı bir dönemdir. Bu dönemde Kıbrıs ticareti, Mısır, Yakındoğu ve Ege Dünyası'nı kapsayan geniş bir alana yayılmıştır. Mısır firavunu ile Alašia (Kıbrıs) kralı arasındaki mektuplaşmayı gösteren Amarna tabletleri ve Hitit kralının söylemlerini içeren yazılı metinler, Kıbrıs ve komşu medeniyetler arasındaki ticari ve siyasi ilişkilerin varlığını kanıtlamaktadır. MÖ 2. binyılda Kıbrıs ve komşuları arasındaki ticari ve siyasi ilişkilerin varlığını kanıtlayan diğer kaynaklar da arkeolojik buluntulardır. Akdeniz dünyasındaki mallar, günlük kullanım objelerinden lüks mallara ve ham maddelere kadar çeşitlilik göstermektedir. Kıbrıs'a ait malların yoğunluğunu ve türlerini gösteren en önemli arkeolojik buluntular, Uluburun ve Gelidonya Batıkları'ndan gelmektedir. Söz konusu batıklarda bakır külçeler yanında Kıbrıs keramiğine de rastlanmıştır. Görüldüğü gibi MÖ 2. binyıl hem yazılı ve arkeolojik malzemelerin bol hem de siyasi ve ticari ilişkilerin yoğun olduğu bir dönemdir. Yazılı kaynaklara ve ele geçen buluntulara bakıldığında bakır zengini Kıbrıs dönem deniz ticaretinde aktif rol oynamıştır.