Öğretmen yetiştirme modeli olan klinik danışmanlık modelinin bir sınıf öğretmeni adayının fen bilimleri öğretiminde nasıl uygulandığının betimlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HANİFE PEKER

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Mızrap Bulunuz

Eş Danışman: Berna Coşkun Onan

Özet:

Öğretmen yetiştirmede önemli yeri olan öğretmenlik uygulaması derslerinin içerikleri benzerlik gösterse de, uygulanış biçimleri farklılık göstermektedir. Bu farklılıklardan kaynaklanan problemler ve uygulamaların nasıl etkili hale getirileceği, eğitim bilimleri alanında sıklıkla araştırılan konulardandır. Bu araştırma ile öğretmenlik uygulamalarından biri olan Klinik Danışmanlık Modeli'nin, sınıf öğretmenliği öğretmen adayının fen bilimleri öğretiminde nasıl uygulandığını, öğretmen adayını öğretim sürecine hazırlama ve desteklemede paydaşlara düşen rollerin neler olduğunu betimlemek amaçlanmıştır. 2013 yılı güz dönemi boyunca Bursa'da bir özel okulda gerçekleştirilen bu çalışma, nitel araştırma prensipleriyle yürütülmüştür. Araştırmada bütüncül tek durum deseni kullanılmıştır. Bu araştırmaya konu olan tekli durumun sınırları; Klinik Danışmanlık Modeli'nin, sınıf öğretmenliği öğretmenlik uygulaması sürecinde fen öğretimine yönelik deneyimlerinden oluşturulmuştur. Bu sınırlar dâhilinde araştırmanın sosyal bağlamı bir öğretmen adayı, uygulama öğretmeni, uygulama öğretim elemanından ve fiziksel bağlamı; öğretmenlik uygulamasının yürütüldüğü okul, uygulamanın gerçekleştiği sınıf ve konferans görüşmelerin yapıldığı mekândan oluşmaktadır. Araştırmanın veri toplama süreci, KDM'den yararlanılarak yürütülen öğretmenlik uygulamaları ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmiştir. Gözlem, görüşme ve doküman inceleme yöntemlerinin bir arada kullanılması ile metot çeşitlemesi sağlanmış ve tek metot kullanımının neden olabileceği eksikliklerin önüne geçilmiştir. Araştırmanın analiz sürecinde Klinik Danışmanlık Modeli'nin kuramsal dayanakları incelenmiş, betimsel bir analiz yaklaşımı tercih edilmiştir. Betimsel analiz sürecinde tümdengelimci, aşamalı bir yol izlenmiştir. Öncelikle KDM'nin prensipleri ve döngüsü temelinde tematik bir çerçeve oluşturulmuş, sonrasında veri setinden elde edilen kodlar bu tematik çerçeveye göre işlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda KDM'nin fen öğretiminde nasıl uygulanabileceği bağlamında; hazırlama, destekleme ve paydaşların rollerinden oluşan temalar bulgularda kategori ve kodlarına indirgenerek, görseller ve doğrudan alıntılar yoluyla sunulmuştur. Araştırmanın sonucunda, Klinik Danışmanlık Modeli'nin öğretmen yetiştirme sürecinde, öğretmen adayının fen öğretimini iyileştirmeye mesleki standartlar ve sosyal beceriler açısından katkı sağladığı görülmüştür. Araştırmanın sonuçları, ilgili literatürle karşılaştırılarak tartışılmış, uygulayıcı ve araştırmacılara öneriler sunulmuştur.