Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cem Terzioğlu
Danışman: FEYYAT GÖKÇE
Özet:Bu araştırma ilkokul yöneticilerinin Mintzberg’in yönetici rolleri ve rol davranışlarını yerine getirme düzeylerini hesap verebilirlik açısından değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılında Bursa ili Osmangazi, Nilüfer ve Yıldırım ilçelerinde kamu ve özel ilkokullarda görev yapmakta olan 541 ilkokul öğretmeni oluşturmuştur. Bu araştırma nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bir karma yöntem araştırması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ilkokul yöneticilerinin Mintzberg’in yönetici rolleri ve rol davranışlarını yerine getirme düzeylerinin belirlenmesinde, Gökçe (2013) tarafından geliştirilen Mintzberg Yönetici Rolleri Ve Rol Davranışları Ölçeği kullanılarak araştırmanın nicel verileri toplanmıştır. Çalışmanın nicel verilerinin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, Kruskal Wallis H testi, Mann Whitney U testi ve Index yöntemi v kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise araştırmacı tarafından geliştirilen 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Göre Okul Yöneticilerinin Hesap Verme Sorumluluğu Görüşme Formu kullanılarak ilkokul öğretmenleri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin analiz edilmesinde betimsel analize ve içerik analizine başvurulmuştur. Kamu ilkokulu öğretmenlerinin görüşlerinin analiz sonuçlarına göre; “Kişilerarası roller” parametresine ait değerler, Gİ=5,93, Bİ=6,53 ve GGİ=%63,50; “Bilgiye dayalı roller” parametresine ait değerler, Gİ=5,76, Bİ=6,53 ve GGİ=%61,70 ve “Karar temelli roller” parametresine ait değerler, Gİ=5,83, Bİ=6,68 ve GGİ=%61,00 olarak hesaplanmıştır. Özel ilkokul öğretmenlerinin görüşlerinin analiz sonuçlarına göre; “Kişilerarası roller” parametresine ilişkin değerler, Gİ=5,45, Bİ=6,41 ve GGİ=%59,50; “Bilgiye dayalı roller” parametresine ilişkin değerler Gİ=5,21, Bİ=6,37 ve GGİ=%57,20 ve “Karar temelli roller” parametresine ilişkin değerler, Gİ=5,30, Bİ=6,51 ve GGİ=%56,90 olarak hesaplanmıştır. İlkokul öğretmenlerinin görüşlerinin analiz sonuçlarına göre; “Kişilerarası roller” parametresine ait değerler, Gİ=5,83, Bİ=6,50 ve GGİ=%62,70; “Bilgiye dayalı roller” parametresine ilişkin değerler, Gİ=5,65, Bİ=6,49 ve GGİ=%60,90 ve “Karar temelli roller” parametresine ait değerler, Gİ=5,72, Bİ=6,65 ve GGİ=%60,20 olarak hesaplanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar kamu ilkokulu öğretmenlerinin ölçeğin gözlem boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet, kıdem, yönetim semineri ya da kursu alma, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı, yönetim sınavından geçme durumu değişkenine göre manidar bir farklılık olmadığını göstermiştir. Branş ve eğitim düzeyi değişkeni açısından kamu ilkokulu öğretmenlerinin görüşleri arasında ölçeğin gözlem boyutunda ve alt boyutlarda manidar farklılıklar saptanmıştır. Özel ilkokul öğretmenlerinin ölçeğin gözlem boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet, kıdem ve eğitim düzeyi açısından anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Özel ilkokul öğretmenlerinin ölçeğin gözlem boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında branş, yönetim semineri ya da kursu alma, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı, yönetim sınavından geçme durumu değişkenine göre manidar farklılıklar olmadığı görülmüştür. İlkokul öğretmenlerinin ölçeğin gözlem boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet, yönetim semineri ya da kursu alma, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı, yönetim sınavından geçme durumu değişkenine göre manidar farklılıklar olmadığı bulunmuştur. İlkokul öğretmenlerinin ölçeğin gözlem boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında kıdem, branş, eğitim düzeyi ve okul türü değişkenine göre manidar farklılıklar saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar kamu ilkokulu öğretmenlerinin ölçeğin beklenti boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıkların olduğunu göstermiştir. Kıdem, eğitim düzeyi, branş, yönetim semineri ya da kursu alma, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı, yönetim sınavından geçme değişkenlerine göre kamu ilkokulu öğretmenlerinin beklentileri arasında anlamlı farklılıkların olmadığı saptanmıştır. Özel ilkokul öğretmenlerinin ölçeğin beklenti boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet ve yönetim semineri ya da kursu alma değişkenlerine göre anlamlı farklılıkların olduğu görülmüştür. Kıdem, eğitim düzeyi, branş, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı, yönetim sınavından geçme değişkenlerine göre özel ilkokul öğretmenlerinin beklentileri arasında manidar farklılıkların olmadığı saptanmıştır. İlkokul öğretmenlerinin ölçeğin beklenti boyutu ve alt boyutlarına dair görüşleri arasında cinsiyet, kıdem, yönetim semineri ya da kursu alma ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılıkların olduğu bulunmuştur. Branş, eğitim düzeyi, alınan yönetim semineri ya da kursu sayısı ve yönetim sınavından geçme değişkenlerine göre ilkokul öğretmenlerinin beklentileri arasında manidar farklılıkların olmadığı saptanmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin analiz sonuçlarına göre kamu ilkokulu yöneticileri ve özel ilkokul yöneticileri hesap verme sorumluluğu kapsamındaki etkililik, verimlilik, ekonomiklik ve hukuka uygunluk ile ilgili rollerini bazı problemlerle karşılaşılmasına rağmen büyük oranda yerine getirmişlerdir. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak, araştırmaya ve uygulamaya dönük önerilerde bulunulmuştur.