BURSA KOŞULLARINDA BAZI DENEYSEL MELEZ TATLI MISIRLARIN (Zea mays saccharata Sturt.) VERİM VE VERİM ÖĞELERİNİN BELİRLENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI ULUSOY

Danışman: İlhan Turgut

Özet:

Araştırma, 2018-2019 yıllarında Bursa lokasyonunda, beş adet ana hat (line) ve üç adet baba test edici (tester) hat kullanılarak çoklu dizi (Line x Tester) yöntemine göre yapılmıştır. Elde edilen 15 melez kombinasyonu ve 8 anaç tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, koçan yüksekliği, koçan uzunluğu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, sırada tane sayısı ve kavuzsuz taze koçan verimi özellikleri incelenmiştir. Anaçların ve melezlerin çoklu dizi yöntemine göre üstün genel ve özel uyum yeteneği etkisi gösteren melez kombinasyonlarını ve melez gücünü belirlemek amaçlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre koçan uzunluğu hariç genotipler ve melezler tüm özelliklerde önemli bulunmuştur. Line x tester analizine göre genel uyum yeteneği etkileri koçan uzunluğu hariç tüm özelliklerde önemli çıkmıştır. Özel uyum yeteneği etkileri ise çiçeklenme gün sayısı, koçan uzunluğu ve bitkide koçan sayısı hariç incelenen tüm özellikler önemli bulunmuştur. İncelenen tüm özellikler koçan uzunluğu hariç GUY/ÖUY varyans değeri birden küçük bulunmuş olup kalıtımda üstün dominantlığın ve eklemeli olmayan genlerin etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Melez kombinasyonlara ait en düşük heterosis ve heterobeltiosis oranları sırasıyla %-45,2 ve %-58,1 ile bitkide koçan sayısında bulunurken, %227,6 ve %224,96 ile en yüksek kavuzsuz taze koçan veriminde elde edilmiştir. Kavuzsuz taze koçan verimi bakımından A-5 X B-2, TM-83 X B-2 ve A-6 X B-2 ümit var melez kombinasyonları olduğu tespit edilmiştir.