Yahudilikte dini semboller (Magen David örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail Naci Zeyrek

Danışman: SÜLEYMAN SAYAR

Özet:

Bilinen ilk monoteist din olan Yahudiliğin başlangıcından günümüze gelen tarihsel sürecinde, hem kullanılan dil hem de görsel açıdan zengin bir sembolik ifade tarzı ile karşılaşılmaktadır. Özellikle günümüzde, ilk bakışta Yahudilik ile özdeşleştirilen "Magen David" (Davut Kalkanı), bu sembol dünyasında neredeyse ön planda yer edinmiş görünmektedir. Kimi kez "Süleyman Mührü" olarak da adlandırılmış olan bu sembolden, Yahudi Kutsal Kitap Literatürü'nün kanonik kabul edilen metinlerinde bilinen görsel haliyle bahsedilmemektedir. Buna karşın, aynı literatürün Kral Davut'tan söz edilen çoğu yerinde, Davut'un sığındığı tek merci olarak Tanrı'yı kabul etmesinin ve O'nu yegâne "Kalkan" olarak nitelemiş olduğunun okunması, bugün aynı isim ile bilinen diyagrama, halen temsil ettiği seküler alanın çok ötesinde metafizik bir temsiliyet boyutu katmaktadır. En erken tarihli örneği Bronz Çağı'na uzanan bu diyagram; günümüzde işaret, simge ve sembol temsiliyet kategorilerinin ait oldukları tam karşılıklarını kaybetmiş olması hasebiyle, sadece seküler bir temsiliyete indirgenmiş gözükmektedir. Bundan dolayıdır ki, söz konusu sembol de sadece bir etnisiteye ya da belli bir geleneğe atfedilmektedir. Oysa tarihsel süreçteki hemen her sahih geleneğin ontolojik, kozmolojik ve metafizik sahalarında zengin örneklerle geniş bir coğrafya ve zaman perspektifinde sembol temsiliyeti ile kullanılmış olduğu anlaşılmaktadır. Yahudi otoritelerinin görüşü de, bu diyagramın başlangıçta Yahudi dini ya da etnisitesi ile özel bir ilişkisi olmadığı, bugün kazandığı temsiliyete yaklaşık son üçyüzelli yıllık süreçte ulaştığı yönündedir. Günümüzde çoğunlukla Yahudilik ile özdeşleştirilen "Magen David", Asli Gelenek'ten tevarüs edilen gerçek bir sembol iken, XVII. yüzyılda Yahudi kimliğini ayırt edici simge kategorisine indirgenmiş, XIX. yüzyılın sonlarında uluslararası platforma taşınan Siyonist hareketlerdeki kullanımı ile de bu temsiliyeti pekiştirilmiştir.