Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERAP YILMAZ
Danışman: Selen Durak
Özet:Külliyeler, İslam devletlerinde dini ve sosyal işlevlerin karşılandığı yapı toplulukları olarak önemli bir işleve sahip olmuştur. İslamiyet'in kabulünden sonra Türk devletlerinde de aynı önemi sürdürmüştür. Önceleri birbirine bitişik cami, medrese, ve kümbet gibi yapılardan oluşturulurken, özellikle Osmanlı döneminde planlamanın bilinçli olarak yapıldığı, yerleşimde yapıların birbirleri ile ilişkilerinin düşünülerek tasarlandığı bir organizasyon görülmektedir. Osmanlı kentlerinde kentin ana odağı olan ve kentin gelişimini yönlendiren külliyelerin yanı sıra, kentin dışında hac, posta, ticaret ve sefer yolları üzerinde yer alan menzil külliyeleri Osmanlı döneminde külliye mimarisinde önem kazanmıştır. Anadolu'da önemli yol ağları üzerinde yer alan, konaklama ve ticaret etkinliklerinin karşılanması amacıyla kurulan bu külliyelerin temel bileşenlerini cami, imaret, han ve hamam oluşturmaktadır. Menzil külliyeleri, ilerleyen dönemlerde oluşan yeni yerleşim yerlerinin odağını oluşturması açısından önem kazanan mimari örgütlenmelerdir. Bu tezin amacı; Osmanlı karayolu ulaşım sistemi içerisinde Anadolu ve Rumeli Yol Şebekelerinin en işlek güzergahları üzerinde yer alan menzil külliyelerinin sınıflandırılması ve karşılaştırmalı olarak analiz edilmesidir. Bu kapsamda, 16. yüzyılda bir menzil külliyesi olarak inşa edilmiş olan ve günümüzde Eskişehir'in Odunpazarı semtinde bulunan Kurşunlu Külliyesinin bu sınıflandırma içindeki yeri açıklanmıştır. Kurşunlu Külliyesi'nin yapı programı kapsamında cami, sıbyan mektebi, medrese, tabhane, imaret, aşevi ve kervansaray bulunmaktadır. Çalışma kapsamında, külliyenin kuruluşu, gelişimi ile külliyeye ait yapıların mimari özellikleri analiz edilmiştir.