Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HÜLYA KÖSELECİ
Danışman: BEKİR PARLAK
Özet:İnsanların toplu yaşama geçmesiyle birlikte doğan hukuk, her zaman iktidarı elinde bulunduran tarafından oluşturulmuştur. Bu doğrultuda hukuk iktidarda oluşan dönüşümlere paralel olarak tarih boyunca dönüşüme uğramıştır. Orta Çağ' in çoklu iktidar ortamında hukuk da çoklu bir görünüm sergilemiştir. Ancak modern ulus-devletin doğuşu ile birlikte, iktidarın merkezi bir otorite etrafında toplanması sonucu hukuk merkezi otorite tarafından sistemli bir biçimde üretilerek "birliğe" kavuşmuştur. Yirminci yüzyılın son otuz yılında, küreselleşme süreci içerisinde dünyanın ekonomik, siyasi ve kültürel yapılan dönüşüme uğramıştır. Küreselleşme süreci bir zamanlar dünyada en üst otorite kabul edilen ulus-devlet yanında farklı iktidar birimleri oluşturmuştur. Bunun sonucunda bir zamanlar en üst otorite olması nedeni ile ulus- devletin tekelinde olan pek çok işlev farklı iktidar birimlerine dağıtılmıştır. Ulus- devletin tekelinden çıkan en önemli işlevlerden biri de hukuk yaratma ve yargılama yetkisi olmuştur. Farklı iktidar birimlerinin hukukun oluşumuna katılması ile bu süreç içerisinde dünyada çoklu hukuk yeniden doğmuştur. Küreselleşme süreci içerisinde, artık hukuk ulus-devlet dışında, uluslararası ve ulus-üstü örgütler tarafından oluşturulmaktadır. Böylelikle dünyanın bütünleşmesi için ulus-üstü mekanlarda oluşturulmuş küresel bir hukuk doğmaktadır. Dünyanın bütünleşmesinin sağlanması için ulus-devletlerin egemenliklerinin parçalanması gerekmektedir. Parçalanarak zayıf kalan ulus-devletler dünyanın bütünleşmesi için direnme güçlerini yitirirler. Hukuk yaratma ve yargılama hakkı ulus- devletin tekelinden alınması ile ulus-devletlerin bulundukları coğrafi bölge üzerinde egemenlik hakları giderek azalmıştır. Bu çalışmada incelenen Milletlerarası Tahkim Kanunu küreselleşme süreci içerisinde ulus-devletin iç hukuk yaratımının dönüşümünün somut bir örneğidir. Milletlerarası Tahkim Kanunu Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan model kanun örnek alınarak hazırlanmıştır. Tahkim Kanunu hem hukukun ulus-üstü düzeyde oluştuğunun hem de ulus-devletin yargılama yetkisinden kısmen vazgeçtiğinin göstergesidir. Bu kanunu çıkarmak küreselleşme sürecine eklemlenmek isteyen Türkiye için bir zorunluluktu. Çıkarılması uluslararası ve ulus-üstü örgütler tarafından önerilen, Türkiye'de yatırım yapacak olan küresel sermaye tarafından talep edilen bir kanundu. Bu çalışmada küreselleşme sürecinde ulus-devletin hukuk yaratma ve yargılama yetkisindeki dönüşümler incelenirken, artık küreselleşen hukukun oluşumunda ulus-devletlerin iradelerini bertaraf eden bu sistemin sorunları belirlenip çözüm yolları aranmıştır.