Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ve mizah tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ruveyde Aktepe

Danışman: FİLİZ GÜLTEKİN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ile mizah tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaçla araştırmaya 2016-2017 eğitim öğretim yılında Eskişehir ili Çifteler ilçesinde ortaöğretim 9, 10 ve 11. sınıflara devam eden 402 öğrenci katılmıştır. Bu araştırmada bilişsel esneklik düzeyini belirlemek amacıyla Bilgin (2009b) tarafından geliştirilen Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ) ve mizah tarzlarını belirlemek amacıyla Martin, Puhlik-Doris, Larsen, Gray ve Weir (2003) tarafından geliştirilen ve E.E.Yerlikaya (2003) tarafından Türkçeye uyarlaması gerçekleştirilen Mizah Tarzları Ölçeği (MTÖ) kullanılmıştır. Üniversite öğrencileri üzerinde geliştirilen MTÖ'nün lise öğrencileri üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması N. Yerlikaya (2007) tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin analizi, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis-H Testi, Spearman-Brown Sıra Farkları Korelasyon analizi teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ile katılımcı mizah ve kendini geliştirici mizah tarzları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken; bilişsel esneklik düzeyleri ile saldırgan mizah tarzları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öte yandan lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ile kendini yıkıcı mizah tarzları arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ve kendini geliştirici mizah tarzlarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Araştırmada katılımcı mizah tarzının kız öğrenciler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılırken; saldırgan mizah ve kendini yıkıcı mizah tarzının erkek öğrenciler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ve mizah tarzları sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.