Ali Canip yöntem ve eğitim

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EROL OGUR

Danışman: ALEV SİNAR UĞURLU

Özet:

Osmanlı Devleti'nde Batılılaşma sürecinin bir boyutunu eğitim alanında yapılan reformlar oluşturur. Tanzimat'ın ilanından sonraki dönemde eğitim alanındaki çalışmaların yoğunlaştığı görülür. II. Meşrutiyet döneminde eğitimin niteliği hakkındaki pedagojik faaliyetler ve tartışmalar da artış gösterir. Böyle bir ortamda İstanbul'da doğup büyüyen Ali Canip Yöntem'in gerek siyasi gerekse edebî şahsiyetinin oluşup gelişmesinde Selanik'in çok önemli bir yeri vardır. Ali Canip, Selanik'te Türk siyasi ve kültürel hayatını etkileyecek şahsiyetlerle tanışmış, Batılı hayatı ve Batı kültürüne ait eserleri yakından tanıma ve inceleme imkânı bulmuştur. Eğitimle ilgili ilk düşüncelerini Ziya Gökalp'ın eğitim üzerinde ortaya koyduğu düşünceler etrafında oluşturan Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet döneminde Türkçe-edebiyat programlarını hazırlayan komisyonlarda da görev almıştır. Cumhuriyet döneminde, Ali Canip Yöntem'in edebiyat eğitiminin Batılı, çağdaş anlayış ve yöntemlere dayandırılması gerektiği anlayışı ve bu konudaki fikirleri çok önemlidir. Ali Canip'in eğitimin ve edebiyat eğitiminin ilkeleri, yöntemi, amaçları hakkındaki görüş ve eleştirileri, Atatürk döneminde edebiyat programlarının hazırlanması ve geliştirilmesi sürecinde etkili olmuştur. Özellikle 1924 edebiyat programı hakkındaki görüş ve eleştirileri, 1927'deki program değişikliğinde dikkate alınmıştır. Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet döneminde edebiyat eğitiminde kullanılacak ders kitabı ve yardımcı ders kitabı ihtiyacını gidermek amacıyla edebiyat ders kitabı ve yardımcı ders kitapları kaleme almıştır. Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet'ten sonraki eğitim ve edebiyat eğitimi hakkındaki görüş ve eleştirileri, yazdığı ders kitapları ve yardımcı ders kitaplarıyla Türk eğitim tarihinde haklı ve çok önemli bir yer edinmiştir.