Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Moleküler Biyoloji ve Genetik, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEYDA ÇOLAKOĞLU
Danışman: Sezai Türkel
Özet:
Sacchoromyces cerevisiae retrotranspozonları incelemek için kullanılan GRAS bir mikroorganizmadır. S. cerevisiae genomunda Ty1-Ty5 olarak adlandırılan 5 çeşit retrotranspozon bulunur. Bu retrotranspozonlar retrovirüslere genomik açıdan benzedikleri için pseudovirüs olarak da bilinirler. Genomda sayıları sabittir ve TYA ve TYB olarak adlandırılan iki adet açık okuma çerçevesini sahiptir. TYA; VLP oluşumunu sağlarken, TYB; reverse transkriptaz, integraz ve proteaz enzimini oluşturmaktadır. TYB'nin translasyonu TYA:TYB füzyon proteini olarak yapılır ve bu translasyon işlemi ribozomal çerçeve kayması ile gerçekleşir. Ty genomlarından hiçbir translasyon ve transkripsiyon faktörü kodlanmaz. Transkripsiyon ve translasyonları için tüm faktörleri virüslere benzer şekilde konak hücresi olan S. cerevisiae'nın faktörlerini kullanırlar. Bu nedenle mayayı etkileyen sinyallerin Ty elementlerini de etkilediği düşünülmektedir. Apoptoz programlı bir hücre ölüm mekanizmasıdır. Otofaji ise protein bozunmasını indükleyen ve hücre dengesini sağlayan bir süreçtir. Üreme ortamında asetik asitle yaratılan apoptoz sinyali ve kafeinle yaratılan otofaji sinyallerinin S. cerevisiae'da çeşitli genlere olan etkisi bilinmektedir. Bu araştırmada; mayada deneysel olarak oluşturulan apoptoz ve otofaji sinyallerinin Ty1 ve Ty2'nin transkripsiyon ve ribozomal çerçeve kayması üzerindeki etkisi incelendi. Yapılan çalışmada; apoptoz ve otofaji sinyallerinin mutant suşlardaki Ty1 ve Ty2 elementlerinin transkripsiyonunu farklı oranlarda etkilendiği görüldü. Ty1 ve Ty2 elementlerinin transkripsiyonunun; apoptoz ve otofaji sinyali ile azaldığı belirlendi. Ty elementlerinde programlı ribozomal çerçeve kaymasının da selektif otofaji türleriyle %50 oranda azaldığı belirlendi.