Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SÜMEYRA ÜNALAN TURAN
Danışman: Vejdi Bilgin
Özet:Yemek, temizlik çamaşır, bulaşık, ütü, alışveriş, tamirat, çocuk bakımı, çocukla oyun oynama, çocuğu okula bırakma, okuldan alma, misafir ağırlama, akraba-arkadaş ilişkilerini dengede tutma gibi içeri ve dışarı alana ait olmak üzere çok geniş bir yelpazeye yayılan aileye ait sorumlulukların kim tarafından ne şekilde düzenlenip yapılacağı, karıkoca çalışan çiftlerin hayatlarının merkezinde yer almaktadır. Literatürde “ikinci vardiya” olarak adlandırılan mesai sonrası kısıtlı vaktin nasıl organize edildiği, eşlerin toplumsal cinsiyet tutumlarını ortaya koymak için oldukça elverişli bir zemin sunmaktadır. Çalışmamızda eşlerin toplumsal cinsiyet etkileşimini ve bunun duygusal boyutu da içeren sonuçlarını anlamaya en uygun olduğu düşünülen 0-6 yaş çocuğa sahip çiftlerle çalışılmıştır. Araştırmamızın örneklem grubunu yükseköğrenim görmüş, karı-koca çalışan, dindar ve 0-6 yaş çocuk sahibi 25 evli çift oluşturmuştur. Hem kadınlarla hem eşleriyle yapılan derinlemesine görüşmelerle, katılımcıların toplumsal cinsiyet inşa sürecinde ailenin, eğitiminin ve dinin etkileri ve bunun aile içi sorumluluk paylaşımına yansımaları anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde toplumsal cinsiyet ve ev işi kavramlarının kapsam ve içeriğinin kuramsal arka planına ve aile içi sorumluluk paylaşımına ilişkin sosyolojik yaklaşımlara yer verilmiştir. İkinci bölümde Türkiye’nin modernleşme sürecinin köşe taşlarından birisi olan Tanzimat Dönemi’nden günümüze kadar Türk aile yapısı, aile içi ilişkiler, aile içi sorumluluk paylaşımı ve kadının statüsünde meydana gelen değişimler ortaya konmaya çalışılmıştır. İlk iki bölümle ilişkilendirilerek ele alınmaya çalışılan saha çalışmaları bulguları ise iki bölümde değerlendirilmiştir. Bunlardan ilki olan üçüncü bölümde katılımcıların bugünkü toplumsal cinsiyet tutumlarının oluşmasında merkezî rol oynayan evlilik hayatından önceki aile, eğitim ve eğitim sonrası bekârlık sürecindeki deneyimlerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ise katılımcıların şimdiki ailelerinde, eşlerin toplumsal cinsiyet etkileşimleri ve aile içi sorumluluk paylaşımın nasıl organize edildiği üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda bu bölümde hamilelik, birinci çocuğun, ikinci çocuğun doğumu gibi aile döngüsünün çeşitli aşamalarında işbölümünün nasıl yeniden düzenlendiği ve sorumluluk paylaşımını etkileyen zaman-uygunluk, kaynaklar, tutum ve din gibi faktörlerin etkisi ile işbölümünün duygusal sonuçlarına yer verilmiştir.