Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BİLAL BİNGÖLBALİ
Danışman: ADEM AKPINAR
Özet:Bu çalışmada, üç alt karelaj şeklinde Karadeniz'in güneybatı bölümüne odaklanan iç içe geçmiş sayısal dalga tahmin modelinin geliştirilmesi, uzun vadeli bir dalga tahmin veri setinin oluşturulması ve ilgi alanı için dalga iklim analizinin yürütülmesi hedeflenmiştir. Bu hedefe ulaşabilmek için öncelikle, iç içe geçmiş karelaj metodolojisine dayanan bir dalga tahmin modeli SWAN (Simulating Waves Nearshore) versiyon 41.01AB kullanılarak geliştirilmiş, kalibre edilmiş ve doğrulanmıştır. Duyarlılık testleri, hesaplamalı karelaj çözünürlüğü, fiziksel formülasyonlar ve ayarlanabilir katsayıları, sayısal ayarlar, durağan olmayan hesaplamanın zaman aralığı ve rüzgar girdileri dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. SWAN modelinin farklı GEN3 fizik seçenekleri (rüzgar girdi ve köpüklenme kombinasyonu) ve ayarlanabilir köpüklenme katsayısına (Cds) ve durağan olmayan hesaplamanın zaman aralığına duyarlılığının olduğu anlaşılmış ve bu parametreler için kalibrasyon gerçekleştirilmiştir. Her bir karelaj için kalibre edilen SWAN model yine her bir karelaj için kalibrasyonda kullanılmayan ölçüm verileri ile doğrulanmıştır. Dalga üremesi ve köpükleme kombinasyonu için sırasıyla Komen ve Janssen fizik seçeneklerine sahip ve SD1 Sinop alt karelajında Cds=3, SD2 Filyos alt karelajında Cds=9 ve SD3 Karaburun alt karelajında Cds=2 olarak ayarlanan SWAN modelin, belirgin dalga yüksekliği ve ortalama ve/veya pik dalga periyotlarını yüksek düzeyde doğrulukla tahmin ettiği belirlenmiştir. Her bir alt karelaj için 31 yıllık uzun dönemli bir dalga tahmin veri seti oluşturmak maksatlı kalibre edilen ve doğrulanan iç içe geçmiş karelajlı dalga tahmin modeli kullanılarak simülasyonlar yürütülmüş ve farklı rüzgar ve dalga karakteristikleri 2 saatlik zamansal çözünürlükte biriktirilmiştir. Üretilen bu veri tabanı kullanılarak öncelikle, farklı dalga parametrelerinin uzun dönemli yıllık, mevsimlik ve aylık ortalama değerlerinin alansal değişimleri, belirgin dalga yüksekliklerinin farklı bir kritik değerden daha büyük olma olasılıklarının ve farklı aşılma olasılıklı değerlerinin alansal dağılımları, uzun dönemli maksimum belirgin dalga yüksekliğinin alansal değişimleri tespit edilmiştir. Her bir alt karelajda önceden belirlenmiş bazı istasyonlar için dalga gülleri, farklı dalga parametrelerinin ikili ilişkileri ve farklı tekerrür süreli tasarım dalgaları belirlenmiştir. Dalga gülleri, belirgin dalga yüksekliğinin ortalama dalga periyodu ile ikili ilişkisi ve farklı tekerrürlü tasarım dalgaları açısından sonuçların Türkiye Denizleri Rüzgar ve Derin Deniz Dalga Atlasının sonuçları ile kıyaslaması da yapılmıştır. Dalga gülleri açısından benzerliklerin çok olmasına karşın özellikle farklı tekerrürlü tasarım dalgaları açısından farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. SD3 Karaburun karelajının batısında bu çalışmada dalga atlasınınkine kıyasla 2 m'den daha büyük 100 yıllık tasarım dalgası elde edilirken diğer alt karelajlarda dalga atlasının 1 m'ye kadar daha yüksek 100 yıllık tasarım dalgası sunduğu belirlenmiştir.