Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EKREM DÜVEN
Danışman: ERDOĞAN DİLAVEROĞLU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu çalışmada kara taşıtlarının seyir halinde karşılaştıkları en önemli problemlerden ikisi olan sürüş konforunun ve sürüş güvenliğinin sağlanması sorununu giderebilmek için çözümler araştırılmıştır. Mevcut olan yöntemler yeniden ele alınarak bunlar üzerinde yapılan düzenlemeler ve yeni eleman tasarımları ile belirtilen sorunların giderilmesinde olumlu gelişmeler sağlanmıştır. Çalışmada bir kara taşıtını analitik olarak temsil etmesi amacıyla çeyrek taşıt modeli kullanılmıştır. Çeyrek taşıt modelini içeren pasif süspansiyon sisteminde modeli oluşturan parametrelerin, sistem performansı üzerindeki etkileri istatistiksel ve nümerik analizler yardımıyla incelenmiştir. Her iki analiz sonucunda sistem performansı üzerinde en etkin olan parametrenin sönüm sabiti olduğu belirlenerek, çalışmada süspansiyon sisteminde yer alan sönümleyici elemanının geliştirilerek aktif bir yapı kazandırılması üzerine çalışılmıştır. Ele alınan çeyrek taşıt modelinin üzerinde skyhook denetim algoritması uygulanmıştır. Burada skyhook modeli geleneksel model üzerine ilave bir yapı olarak eklenmiştir. Taşıt modelinin üzerinde yapılan serbest titreşim analizleri ile süspansiyon sisteminin doğal frekans değerleri taşıt gövdesi için yaklaşık 1Hz, tekerlek grubu için yaklaşık 10 Hz bulunmuştur. Skyhook denetim algoritmasının kullanımıyla, özellikle taşıt gövdesi doğal frekans değerlerindeki titreşim geçirgenlik oranlarında geleneksel modele göre %25'lere varan azalma sağlandığı gözlenmiştir. Skyhook denetim algoritması mevcut sönümleyicilerin getirdiği kısıtlamalar yüzünden yarı aktif bir yapıya sahip olduğundan, denetimi aktif bir yapıya dönüştürebilmek için hareketinin her anında kuvvet üretebilen bir sönümleyiciye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyacı gidermek amacıyla lineer bir elektrik motoru kullanılarak bir eyleyici tasarlanmıştır. Eyleyicinin yer aldığı süspansiyon sisteminin elektrikli bir araçta bulunduğu kabul edilerek böyle bir yapının sistemin ihtiyacını karşılamak için yeterli olduğu ve taşıt üzerindeki enerji kaynaklarının da bu eyleyiciyi besleyebileceği gösterilmiştir. Böylece skyhook denetimli tam aktif bir süspansiyon sistemi oluşturulmuştur. Yol üzerinde seyreden taşıtlar sürekli bir titreşime maruz kaldıklarından hâlihazırdaki bu istemsiz hareketten yararlanılarak enerji elde edilebilmektedir. Böylece kazanılan enerji ile süspansiyon sisteminde harcanan enerjinin bir kısmının geri kazanımı mümkün olmaktadır. Bu amaçla çalışmada; aktif süspansiyon sisteminde yer alan eyleyici ve ayrıca ilave olarak tasarlanan bazı elemanlar kullanılarak enerji geri kazanımının yolları araştırılmıştır.