Nevşehi̇r i̇li̇ doğalsoğutmalı yer altı depolarının mevcut durumu, sorunları ve çözüm öneri̇leri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Tarımcı

Danışman: CİHAT TÜRKBEN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma Nevşehir ilindeki 90 adet doğal soğutmalı yer altı deposu işletmecisi ile yüz yüze yapılan anket uygulamasıyla gerçekleştirilmiştir. Uygun iklim ve jeolojik özelliğe sahip Nevşehir yöresinde; doğal yollarla oluşmuş volkanik tüflerin belirli büyüklükte kazılarak açılmasıyla toplam 1141 adet ve 1.281.100 ton kapasitede doğal soğutmalı yer altı deposu bulunmaktadır. Bu depolarda ağırlıklı olarak yemeklik, tohumluk patates ve limon depolanmaktadır. Yörede doğal soğutmalı yer altı deposu işletmecilerinin büyük bölümünü erkek nüfus oluşturmaktadır. Depo işletmecilerinin yarıdan fazlası 5-20 yıl arasında depoculuk deneyime sahip olmasına rağmen büyük bir kısmının depolama hakkında ciddi bir eğitim eksikliği bulunmaktadır.Yöredeki depoların %87,8’nin mülkiyetiişletmecilere aittir. Nevşehir ilinde doğal soğutmalı yer altı deposu işletmecilerinin büyük çoğunluğu aynı zamanda üretici konumundadırlar. Ürettikleri ürünlerini kendi depolarında depolamaktadırlar. Bu depolarda depolanan patates çeşitleri genelde 4-8°C sıcaklıkta ve %80-95 oransal nemde 7-8 ay, limon 8-12°C’de sıcaklıkta ve %85-95 oransal nemde 9-10 ay başarılı bir şekilde muhafaza edilmektedir. Yetersiz bir örgütlenmeye sahip olan Nevşehir doğal soğutmalı yer altı depoculuğunun kalkınabilmesi için depo işletmecilerinin bir örgüt çatısı altında birleşmeleri sağlanarak depoladıkları ürünlerin fiyatlarının belirlenmesinde, satışların peşin olarak gerçekleşmesinde işletmecilerin söz sahibi olması sağlanmalıdır. Doğal soğutmalı yer altı depolarında depolanan ürünler açısından oluşacak olumsuzluklar için herhangi bir sigorta güvencesi bulunmamaktadır. Bu nedenle bu ve benzeri işletmeler için de bir sigorta güvencesi geliştirilmelidir. Depo işletmecilerine depolama koşulları, depo hastalık ve zararlıları ve uygun depo yapımı konularında eğitim verilerek depolarda oluşan kayıpların azaltılması ve ürün kalitenin korunması konusunda bilinçlenmeleri sağlanmalıdır. Bu araştırma kapsamında elde edilen verilerden yararlanılarak Nevşehir ili genelinde doğal soğutmalı yer altı deposu işletmeciliğinde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların çözülmesine yönelik çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır.