Fahreddin Er-Râzî’de hüsn-kubh meselesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serkan Çetin

Danışman: ULVİ MURAT KILAVUZ

Özet:

Bu çalışmada amaç, İslâm düşünce tarihinde farklı disiplinler tarafından ele alınan ve ahlâkî yargıları ifade eden “hüsn-kubh” kavramları noktasında, üstün bir yetkinliğe sahip olan Faherddin er-Râzî’nin düşüncelerini, muarızlarına karşı eleştirilerini, bu konudaki görüşlerini ve klasik kelâm düşüncesindeki görüşlerle arasındaki farklılık ve benzerlikleri tespit etmektir. Birinci bölümde, hüsn ve kubh meselesinin genel bir tasvirini çizmeye matuf olarak Fahreddin er-Râzî’den önce Mu‘tezile, Eş‘arî ve Mâtürîdî kelâm ekollerinin meseleye dair yaklaşımları, ayrışma noktaları ve kendi yorumlarını desteklemek için sunmuş oldukları argümanların incelemesi ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, hüsn- kubh kavramlarının tanımı, kavramların tanımı noktasında Râzî’nin hasımlarına yönelik eleştirileri, ahlâkî epistemoloji, teklif-i mâ lâ yutâk (insan gücünü aşan sorumluluk) bağlamında hüsn-kubh, Allah’ın fiilleri ve hükümleri konusunda aklî hüsn-kubh yargısının geçersizliği üzerine Râzî’nin delilleri, aklen Allah’ı bilmenin ve O’na şükretmenin zorunlu olmadığı ve din gelmeden eşyanın hükmü konuları ele alınmıştır