Problem çözme stratejilerinin matematiksel süreç becerilerine göre sınıflandırılması

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hasan Temel

Danışman: MURAT ALTUN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Problem çözme literatüründe son zamanlarda iki önemli kavram ön plana çıkmaktadır. Bunlardan biri problem çözme stratejileri, diğeri ise matematik okuryazarlığıdır. Problem çözme sürecinde anahtar rol oynayan problem çözme stratejilerinin bir sınıflandırmaya tabi tutulmadığı görülmektedir. Bu araştırma ile problem çözme stratejilerinin matematiksel süreç becerilerine göre sınıflandırılması amaçlanmıştır. Bu ana amaç doğrultusunda literatürde en çok yer alan problem çözme stratejilerinin matematiksel süreç becerileri esas alınarak sınıflandırılması gerçekleştirilmiş, problem çözme stratejileri eğitiminin etkisi ve problem çözme stratejileri ile matematik okuryazarlığı arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Yarı deneysel desenin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubu, 2015-2016 eğitim- öğretim yılında Çanakkale İl Merkezindeki bir ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenim görmekte olan 42 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrenciler, TEOG sınavı matematik başarı puanlarına göre iyi, orta ve düşük düzeylere ayrılarak eşleştirilmiştir. Gerçekleştirilen eşleştirme sonucunda 21’er öğrenciden oluşan birbirine denk iki grup, deney ve kontrol gruplarına rastgele atanmıştır. Deney grubu ile 5 haftalık (10 ders saati) problem çözme stratejileri eğitimi gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubu ise normal öğrenimine devam etmiştir. Araştırmanın nicel verileri “Problem Çözme Testi (PÇT)” ve “Matematik Okuryazarlık Testi (MOT)” ile toplanmıştır. Nitel veriler ise deney grununun PÇT son testinin çözümlerinden elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, “Bağıntı Bulma”, “Değişken Kullanma” ve “Diyagram Çizme” stratejileri hem formüle etme hem de yürütme süreçlerini, “Sistematik Liste Yapma” ve “Tablo Yapma” stratejilerinin ise sadece yürütme sürecini, “Geriye Doğru Çalışma”, “Tahmin ve Kontrol” ve “Muhakeme Etme” stratejilerinin ise hem yürütme hem de yorumlama, değerlendirme süreçlerini, “Basitleştirme” stratejisinin ise formüle etme, yürütme ve yorumlama, değerlendirme süreçlerini içerdiği tespit edilmiştir. Problem çözme stratejileri eğitiminin, öğrencilerin problem çözme stratejilerini kullanma ve matematik okuryazarlık düzeylerini arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Problem çözme stratejileri ile matematik okuryazarlık başarı düzeyleri arasında ön testlere göre orta, son test ve kalıcılık testlerine göre ise yüksek düzeyde ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca problem çözme stratejilerinin matematik okuryazarlık başarı düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu ortaya konulmuştur.