Ohri'li Şeyh Zekeriyya Efendi ve Mecmuât-ı İlâhiyât'ı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEHRİ AYDİNÇE

Danışman: BİLAL KEMİKLİ

Özet:

Osmanlı’nın Rumeli bölgesini fethetmesiyle bu bölge yeni bir çehreye bürünmüştür. Bölge hem siyasi hem de kültürel yönden yeni bir değişim sürecine gitmiştir. Bu değişim oradaki halkı rahatlatmıştır. Çünkü Osmanlı din, dil, ırk, mezhep ayrımı yapmadan herkesi kucaklamış ve hiçbir baskı uygulamadan oradaki halkın mutlu mesut bir arada yaşamasına imkân sunmuş, zemin hazırlamıştır. Bu da yerli halkın Osmanlı’ya bakışının olumlu yönde olmasına ve yeni sistemi kabullenmesine sebep olmuştur. Bu adil ve hoşgörülü yönetim anlayışıyla da bölgeye İslam’ın ve tasavvufi düşüncenin yerleşimi kolay ve hızlı bir biçimde olmuştur. Rumeli’de, İslâm adına gönülleri fetheden dervişlerin oynadıkları rolün önemini, günümüzde dahi bulunan tekkelerinin varlığı ile açıklamak mümkündür. Balkanlar’da İslâmiyet’in ilk tohumlarının tarikatlar tarafından atılması, tasavvuf anlayışındaki derin insan sevgisi, yüksek hoşgörü ve karşılıksız hizmeti esas almalarından kaynaklanır. Bir giriş ve iki bölümden oluşan bu çalışmanın giriş bölümünde, İslam’ın ve tasavvufun Balkanlar’a, Halvetiliğin Makedonya’ya yerleşim sürecini, orada yapılan faaliyetleri konu edinmektedir. Birinci bölümde Makedonya’nın Halvetilik’teki merkezi olan Ohri’deki serüvenini, günümüze kadar halen devam eden tasavvufi ortamı aktarılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise, Ohri Halveti Hayati Tekkesi’nin büyük ve önemli bir şeyhi olan Şeyh Zekeriyya Efendi’nin hayatı ve kaleme aldığı mecmuasını latinize edip tanıtılmaya gayret edilmiştir. Çalışmanın sonunda ise ekler bölümü verilip konunun daha iyi anlaşılması için resimler sunulup çalışma renklendirilmiştir.