2000'li yıllarda Türkiye'de kolaj: Sanatçılar ve uygulamalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KARDELEN YAVUZ

Danışman: Sezin Türk Kaya

Özet:

Kolaj tekniği, geleneksel pentür uygulamalarının hakimiyetinde olan resim sanatına, 20. yüzyılda gündelik malzemenin dahil edilmesiyle bir devrim yarattı. Artan sanayileşmeyle birlikte değişen toplumsal ihtiyaçların sanat ortamına yansıması ve teknolojideki gelişmelerin paralelinde sanatta farklı ifade biçimlerinin gelişmesinin sonucu olarak kendisine yer bulan kolaj, bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Disiplinlerarası sanat anlayışının hakim olduğu günümüz sanatında kolaj, teknolojik ilerlemeler ile birlikte Türk ve Dünya sanatında güncelliğini korumaktadır. Yapılan araştırmada kolaj ile ilgili yazılı kaynakların daha çok batı sanatı ve sanatçıları merkezinde ele alındığı saptandı. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; Kolaj tekniğinin Türkiye’deki resim sanatındaki yerini, gelişimini ve Türkiye’deki sanatçıların kolaj kullanım şekillerini açıklamaktır. Bu araştırmada, 20. Yüzyılda Kübizmle sanat tarihine giren ve günümüzde de önemli bir ifade aracı olarak varlığını devam ettiren kolajın tarihsel süreç içindeki değişimi, 1940 sonrası Dünya sanatındaki uygulama biçimleri, diğer sanat pratiklerindeki yeri, Türk sanatındaki yansımaları araştırıldı. Çalışma kapsamında Türkiye’de üretim yapan 14 güncel sanatçının kolaj eserleri ve kolaj tekniğini kullanım biçimleri detaylı bir şekilde incelendi. Tezin kuramsal araştırmalarında; kaynak tarama yöntemi, sanatçı görüşmeleri, müze ve sanat galerilerinin kütüphanelerinden yararlanıldı. Tezin içinde yer alan eserler araştırmacı tarafından kolaj tekniği kullanılarak yapıldı. v Çalışmanın sonucunda, teknolojideki ilerlemeye bağlı olarak günümüzde pek çok sanatçının kolaj tekniği uygulamalarını sayısal ortama taşıdığı ve birçok tekniği bir arada kullandığı saptandı. Çalışma içinde yer alan “2000’li Yıllarda Türkiye’de Kolaj Eser Üreten Sanatçıların Kolaj Eserleri” isimli bölümde, bu tekniğinin geçmişten günümüze bir ifade aracı olarak her dönemde farklı uygulama şekilleriyle farklı anlamlarda kullanıldığı görüldü. Araştırmacı tarafından üretilen kişisel çalışmalarda, kuramsal araştırma ve sanatçı incelemelerinden yararlanılarak özgün bir dil oluşturulması hedeflendi.