Kestane (Castanea Spp.) çeşitlerinin kestane gal arısına (Dryocosmus Kuriphilus Yasumatsu) karşı hassasiyetlerinin tomurcuk yapıları ile ilişkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şerife Kaya Karaoğlan

Danışman: CEVRİYE MERT

Özet:

Bu araştırmada, Bursa ili Yıldırım ilçesi Cumalıkızık köyünde aynı ekolojik koşullarda yetiştiriciliği yapılan dört yerel (‘Allimolla’, ‘Firdola’ ‘N-7-3’, ‘Seyrekdiken’,) ve üç hibrit kestane çeşidi (‘Bouche de Betizac’, ‘Maraval’,‘Marigoule’) yer almıştır. Çeşit/genotiplerde tomurcuk boyutları ve nem oranı ölçülmüş, tomurcuk yapısı incelenmiştir. Vegetatif ve generatif tomurcuklarda kestane gal arısının bıraktığı ortalama yumurta sayısı kayıt edilmiş ve bir tomurcukdaki ortalama yumurta sayısı hesaplanmıştır. Ayrıca çeşit/genotiplerin enfekteli tomurcuk oranı ve gal oluşturma oranları tespit edilmiştir. Yapılan ölçüm ve incelemelerde Dryocosmus kuriphilus Yasumatsunun (Hymenoptera: Cynipidae) yumurta bırakmak için tomurcuk seçiminde; tomurcuk boyutlarının, nem içeriğinin ve tomurcuğun yapısal özelliklerinin bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Zararlının hem generatif hemde vegetatif tomurcuklara yumurta bıraktığı ve ‘Alimolla’, ‘Firdola’, ‘Marigoule’, ‘Seyrekdiken’, ‘Maraval’ çeşitlerinde generatif tomurcukları, gal oluşumu görülmeyen ‘Bouche de Betizac’, ‘N-7-3’ çeşitlerinde vegetatif tomurcukları daha çok tercih ettiği görülmüştür. Bazı çeşitlerin tomurcukları kestane gal arısı (KGA) tarafından daha çok tercih edildiği ve çeşit/genotiplerin tomurcuklarındaki yumurta sayılarının farklı olduğu saptanmıştır. Tüm çeşitlere KGA’nın yumurta bıraktığı ve çeşitlerin tomurcuklarının %80-%95’inin enfekteli (yumurta bırakılmış) olduğu tespit edilmiştir. En fazla gal oluşumu ‘Alimolla’, ‘Marigoule’ ‘Firdola’ çeşitlerinde, en az ise ‘Maraval’ çeşidinde belirlenmiştir. ‘Bouche de Betizac’ ve ‘N-7-3’ çeşitlerinde gal oluşumu görülmemiştir.