İndolamin 2, 3 dioksijenaz (IDO) gen polimorfizminin COVİD-19 ve kliniği üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mert Karaca

Özet:

Pandemi olarak ilan edilmiş, küresel bir sorun teşkil eden COVID-19 hastalığına, koronavirüs ailesinden SARS-CoV-2 virüsü ile enfeksiyonun neden olduğu bilinmektedir. İnsan bağışıklık sisteminin bu virüse karşı verdiği tepkiler halen anlaşılmaya çalışılmaktadır. Bu araştırmada önemli bir immünmodülatör olan IDO (indoleamine 2-3-dioxygenase)’nun COVID-19 üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızın tasarlanmasında, SARS-CoV virüsünün özellikleri ve COVID-19’un klinik tablosu ile IDO’nun özellikleri ve diğer viral enfeksiyonlar ile ilişkileri göz önünde bulundurulmuştur. IDO gen bölgelerinde görülen polimorfizmlerin inflamatuvar epizodlarda etkili olduğu da bilinmektedir. Bu doğrultuda, IDO-1 ve IDO-2 için belirlenen iki ayrı IDO SNP gen bölgelesinde, 40 hasta için melting curve analizi ile tek nükleotid polimorfizm (SNP) tespiti yapılmıştır. Ek olarak serum örneklerinde ELISA yöntemiyle Th1, Th2, Th17 ilişkili bazı sitokin ve IDO-1 konsantrasyonları saptanarak, sitokinlerin IDO-1 seviyeleri ile korelasyonları incelenmiştir. Yapmış olduğumuz tek nükleotid polimorfizm çalışmamızın sonucunda; IDO-1 rs7820268 SNP bölgesinin COVID-19 hastalığına yatkınlıkla ilişkili olduğu sonucu elde edilmiştir. Bu SNP bölgesi için elde edilen sonuçlar üzerine yapmış olduğumuz analizler sonucunda, yatkınlık dışında, patogenez ile bir ilişki saptanamamıştır. IDO-2 için incelenen rs4503083 SNP bölgesinde ise hasta ve sağlıklı kontrol grubu ile anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. ELISA sonuçlarımız da ise; IL-6 ve TNF-α ile IDO-1 arasında negatif yönlü korelasyonlar saptanmıştır. Önemli olarak, SARS-CoV-2 virüsünün diğer viral enfeksiyonların aksine IDO-1’i baskıladığı tespit edilmiştir. Yoğun bakım hastalarında, asemptomatik hastalardan daha düşük seviyelerde IDO-1 konsantrasyonu görülmüştür. Tez çalışma sonuçlarımız IDO’yu COVID-19 prognozu için terapötik hedef olarak önermektedir.