Klasik dönem ve günümüzde ezbere bakış: Eğitim ve din eğitiminde ezberin yeri ve önemi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Felsefe ve Din Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZÜLEYHA DEMİR SAKINMAZ

Danışman: Mehmet Şanver

Özet:

Çalışmamızın ana konusu olan ezber, geçmişten günümüze günlük hayattaki iş ve işlemlerde kullanılmış, hitabetten edebiyata, matematikten kimyaya, dini öğretilerden felsefeye birçok alanda insanlığa hizmet etmiştir. Ezber, özellikle günümüz dünyasında eğitim sistemi içinde çokça tartışılan bir mesele haline gelmiştir.  Bir kısım düşünür ezberi “kadim ve vazgeçilemez bir yöntem” olarak görürken; diğer bir kısım düşünür, ezberin “beynin işlevselliğine ve düşünme yetisine ket vuran bir pranga ve eğitimdeki başarısızlığın temel sebebi” olduğunu savunmuştur. Araştırmanın amacı, bu iki görüşe ait fikirleri ele alarak ezberin yarar ve zararlarını saptamak, eğitim kuram/yaklaşımlarında ezberin yerini belirlemektir. İlk çağlardan günümüze ezberin eğitimdeki konumu, dini ilimler ve pozitif bilimlerdeki kullanımı irdelenmiştir. Neticede ezberin, tekrar ve deneyimlerle yaşantıya dönüştürülmesinin ve pratik hayata uyarlanmasının gerekliliği anlaşılmış; eleştirilenin ezberden ziyade ezberciliğin “mekanik öğrenme, bilgiyi anlamlandırmama, başka olay ve durumlara uyarlamadan tek yönlü ve pasif kullanma” olduğu sonucuna varılmıştır. Ezber metoduna dair sergilenecek en doğru tutum, onu; bir temel ve başlangıç noktası olarak görmek, bu yolla elde edilen kazanımı; kavrama, anlama, deneyimleme ve mevcut durumlara uyarlama seviyesine çıkarma çabası taşımak olmalıdır.