Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERFU MERGEN
Danışman: Gökhan Göktalay
Özet:Kolinerjik sistemin şizofreni hastalığı ile ilişkili pozitif ve bilişsel bozukluklarda önemli rolü olduğu daha önce yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bu çalışma, şizofreni hastalığında gözlemlenen pozitif ve bilişsel patolojiyi yansıtan duyusal-motor süzme fonksiyon bozukluğu üzerine asetilkolinesteraz inhibitörlerinden (AChEİ) galantamin ve fizostigminin etkilerini araştırmayı amaçlamıştır. Çalışmada galantamin ve fizostigminin etkileri bireysel farklılığa dayanan Düşük-Yüksek şizofreni modeli ve deneysel farmakolojik şizofreni modeli ile araştırılmıştır. Çalışmamızda duyusal-motor süzme fonksiyonu ölçümü için Ön Uyaran Aracılı inhibisyon (ÖUAİ) testi kullanıldı. İlk modelde ÖUAİ değerlerine göre düşük ve yüksek inhibisyonlu olarak ayrılan deney hayvanlarına galantamin (1 mg/kg; i.p) ve fizostigmin (0,4 mg/kg; i.p.) uygulanarak ÖUAİ değerlerindeki değişimler gözlemlendi. Galantamin düşük grupta ÖUAİ değerlerini bazal değerlere göre yükseltirken fizostigminde anlamlı bir değişiklik elde edilmedi. Yüksek grupta ise her iki ilaçta da anlamlı bir etki gözlemlenmedi. İkinci aşamada skopolamin (0,4 mg/kg; i.p) ile farmakolojik model oluşturularak ÖUAİ değerleri düşürüldü. Galantamin ve fizostigmin skopolaminin oluşturduğu ÖUAİ değerlerindeki azalmayı geri çevirdi. Sonuç olarak bulgularımız AChEİ'lerinden galantamin ve fizostigminin farmakolojik olarak oluşturulan ÖUAİ bozukluğunu geri çevirdiğini, doğal ayırma ile elde edilen düşük ÖUAİ'lu hayvanlarda bulunan bozukluğu ise sadece galantaminin düzeltebildiğini göstermektedir. Doğal ayırma ile düşük inhibisyonlu olarak elde edilen grupta bulunan patolojinin, skopolamin ile oluşturulan modele göre daha karmaşık olması; galantaminin fizostigmine göre daha geniş spektrumlu bir etkisinin olduğunu düşündürmektedir. Sonuçlarımız asetilkolinesteraz inhibitörlerinin başta şizofreni olmakla birlikte ÖUAİ bozukluğu gözlemlenen hastalıkların tedavisinde yararlı etkiler meydana getirebileceğini düşündürmektedir.