İslâm medeniyetinde Herat (İlmî ve kültürel açıdan)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Naqibullah Farmani

Danışman: MEFAİL HIZLI

Özet:

Afganistan’ın kuzeybatısında olan Herat, dünyadaki çok eski şehirlerden olup ülkenin başkentidir. Halen Batı Afganistan’ının başkenti olan Herat şehri, daha geniş bir bölge için stratejik, ticarî ve kültürel öneme sahiptir. Her ne kadar şehir, modern zamanlarda geniş ölçüde gelişmiş ve her ne kadar çatışmanın yol açtığı sıkıntılarla karşı karşıya kalmış olsa da, tarihî ayak izini büyük ölçüde koruduğu ve birçok önemli İslâmî anıtın yaşadığı benzersiz bir yerdir. Herat bölgesi, kabaca Afganistan’ın batı ovalarının üçte birini oluşturmakta olup İran’a sınırı bulunmakta ve Horasan eyaletinin doğusuna doğru uzanmaktadır. Herat, kısmen korunmuş bir dış duvarla çevrili olan eski şehirden oluşur. Kare planda yapılanan eski şehir, dört mahalleye ayrılmıştır. İlk çağlardan itibaren bu coğrafya, bir tampon bölge oluşturması sebebiyle birçok farklı kavmin ve etnik grubun hayat sürdürdüğü bir saha olmuştur. Bölge, stratejik konumu dolayısıyla çok sayıda farklı kültür, din ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Buna bağlı olarak başta Herat şehri olmak üzere bölgenin hemen tamamı dinî yapılarla donatılmış, ilim adamları, entelektüeller, şairler, sanatkârlar ve din adamlarıyla yoğrulan bir yer olmuştur. Herat, günümüzde de ilgi odağı olup özellikle İslâm medeniyetinin belirgin izlerini taşımaya devam etmektedir.