İlkokul dördüncü sınıflarda gürültü kirliliği farkındalık eğitimi uygulamalarının etkisinin incelenmesi: İzmir örneklemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Merkit

Danışman: MIZRAP BULUNUZ

Özet:

Gürültü kirliliği anarşik, şiddeti yüksek, birbirine karışan ve insanlar üzerinde fizyolojik ve psikolojik etkileri olumsuz sesler olarak tanımlanabilir. Bu çalışmanın amacı ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin ve sınıf öğretmenlerinin gürültü kirliliği konusundaki farkındalık ve duyarlılık düzeylerinin tespiti ve gürültü farkındalık eğitim uygulamalarının öğrenciler üzerindeki etkilerini değerlendirmeye çalışmaktır. Araştırmada uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya 26 sınıf öğretmeni ve 205 dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Çalışmada betimsel ve gelişimci araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Betimleyici araştırma var olan durum ve olayı çeşitli boyutlarıyla ortaya koyarken, gelişimci araştırma yöntemi ne idi ve ne oldu gibi soruları araştırmaktadır. Veri toplama araçları olarak desibel 1Bu tez çalışması TÜBİTAK (1001) tarafından desteklenen “Okulda Gürültü Kirliliği: Nedenleri, Etkileri ve Kontrol Edilmesi” adlı 114K738 nolu projenin veri toplama araçları kullanılarak ve projenin yaygın etkisini artırmak için İzmir örnekleminde gerçekleştirilmiştir. metre, öğretmen ve öğrenci anketi, öğretmen görüşme formu ve araştırmacı gözlemi kullanılmıştır. Çalışmanın birinci aşamasında okulda gürültü ölçümleri yapılmıştır ve yönetmelikte belirtilen 39dB-49dBdeğerleriyle karşılaştırılmıştır. Araştırmanın ikinci basamağında 26 öğretmenle anket çalışması yapılmıştır. Altı öğretmenle görüşmeler yapılmıştır. Gürültü ölçümleri ve anket bulgularına göre okulun gürültü düzeyi oldukça yüksek çıkmıştır. En fazla gürültünün teneffüs saatinde koridor ile okul bahçesinde oluştuğu görülmüştür. Okuldaki gürültü bireylerde fiziksel ve psikolojik etkiler yaratacak düzeydedir. Örneğin bir öğretmen duyduğu rahatsızlığı “Son yıllarda artık gürültüye tahammülüm yok ve bu durumdan rahatsızlık duyuyorum. Stresli ve sinirli oluyorum.” şeklinde dile getirmiştir. Araştırmanın üçüncü basamağında da öğrencilerle gürültü eğitim etkinlikleri uygulanmıştır. Etkinlikler öncesinde 205 öğrenciyle anket çalışması yapılmıştır. Daha sonra etkinliklere katılan 156 öğrenciye ilk anket tekrar uygulanmış ve ilk anket ile son anketteki veriler karşılaştırılmıştır. Eğitimlerle birlikte öğrenciler gürültünün bir problem olduğunun farkına varmıştır. Öğretmenlerden birisi görüşmede bu durumu “Öğrencilerimin gürültü eğitim etkinlikleri sonrasında konuya ilişkin bakış açılarında bir değişim oldu. Daha dikkatli davranıyorlar.” diyerek dile getirmiştir. Öğretmenlerle yapılan diğer görüşmelerde de eğitimlerin etkili olduğu fakat sürekli tekrar edilmesi ve davranış haline getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Gürültü eğitimlerinin sene boyunca okulun tamamında uygulanmasının daha verimli sonuçlar elde edilmesini destekleyeceği belirtilmiştir. Gürültü kirliliği farkındalık eğitimlerine öğretmen, idareci ve veliler de dâhil edilmelidir. Buna ek olarak Milli Eğitim Bakanlığı önderliğinde okulların tamamında ses yalıtımı yaptırılması konusunda girişimler başlatılmalıdır.