Farklı arıtma çamuru ve azot dozlarının çok yıllık çim (Lolium perenne L.) türünde bitki gelişimi ve çim kalitesi üzerine etkileri

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, ZİRAAT FAKÜLTESİ, TARLA BİTKİLERİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNEM ZERE

Danışman: Uğur Bilgili

Özet:

Bu çalışma, çok yıllık çim (Lolium perenne L.) bitkisinin bitki gelişimi ve çim kalitesi üzerine farklı azot kaynaklarının ve azot dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme, Bursa'da (40°11´ N, 29°04´ E) Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde bulunan çim bitkileri deneme alanında 2015 Mart ayında başlamış 24 ay süre ile devam etmiştir. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde bölünmüş parseller düzenlemesine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. İki faktörlü denemede, ana parsellere azot kaynakları [1-Kimyasal gübre (%26'lık amonyum nitrat), 2- Buski-D.A.A.T. arıtma çamuru, 3- Penguen Gıda A.Ş. arıtma çamuru ve 4- Sütaş A.Ş.biyogaz reaktör atığı]; alt parsellere azot dozları (0, 2.0, 4.0, 6.0 g/m² N) uygulanmıştır. Arıtma çamurlarından iki tanesi gıda fabrikasından (Sütaş A.Ş., Penguen Gıda A.Ş.), diğeri evsel ve endüstriyel arıtma çamurunun birlikte işlendiği belediye tesisinden (Buski-D.A.A.T.) temin edilmiştir. Deneme başlamadan önce arıtma çamurları analize tabi tutulmuş, analiz sonuçlarına göre arıtma çamurlarının bitki besin element içeriğinin oldukça iyi, ağır metal içeriğinin ise kritik seviyenin altında olduğu tespit edilmiştir. Deneme sonuçlarına göre arıtma çamurları çok yıllık çim bitkisinde çim renk ve kalite değerleri üzerine önemli etkilerde bulunmuş, ancak bitki verimini fazla etkilememiştir. 6.0 g/m2 N dozu renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerine en iyi sonuçları vermiştir. 4.0 g/m2 N uygulamasının ise çoğu gözlemlerde 6.0 g/m2 N dozu kadar çim renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Arıtma çamurları, kimyasal gübre kadar üstün performans sergilemesede en az onlar kadar etki göstererek kabul edilebilir seviyenin üzerinde renk ve kalite değerleri vermiştir. Arıtma çamurlarının kimyasal gübreye alternatif olabileceği söylenebilir.