Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, FİZİK, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NESLİHAN ARSLAN
Danışman: Naim Derebaşı
Özet:Kullanım alanı oldukça geniş olan Yapay Sinir Ağlan, güç kaybı ve manyetik geçirgenlik gibi, toroid çekirdeklerin manyetik başaranının tahmin edilmesinde başarıyla uygulanmaktadır. Bu araştırmada, 6 farklı çalışma frekansında, 0.27 mm, 0.08 mm ve 0.1 mm şerit kalınlığındaki %3 SiFe elektrik çeliklerinden sarılmış, farklı boyutlardaki toroid çekirdekler kullanılmıştır. Deneysel ölçümleri önceden yapılmış olan bu çekirdeklerin, dış çap, iç çap, şerit genişliği ve şerit kalınlığı gibi geometrik boyutları, çalışma frekansı ve manyetik akı yoğunluğu değerleri Yapay Sinir Ağının öğrenme evresinde giriş verisi olarak; güç kaybı ve manyetik geçirgenlik ise çıkış verisi olarak kullanılmıştır. Daha sonra ağ, geometrik boyutları öğrenme veri aralığı içinde ve dışmda olan, ağın daha önce öğrenmediği çekirdeklerle test edilmiştir. Test sonrası Yapay Sinir Ağından elde edilen güç kayıpları deneysel güç kayıpları ile %99.94' e kadar, manyetik geçirgenlik %99.69' a kadar uyumlu bulunmuştur. Güç kaybı ve manyetik geçirgenliğe geometrik faktörlerin (dış çap, iç çap, şerit genişliği ve şerit kalınlığı), frekans ve manyetik akı yoğunluğunun etkisi tartışılmıştır. Oluşturulan Yapay Sinir ağı ile uzun deneysel ölçmelere gerek kalmadan, geometrik boyudan, istenilen frekans ve manyetik akı yoğunluğu değerleri ağa giriş verisi olarak verilerek, toroidin güç kaybı ve manyetik geçirgenliği önceden tahmin edilebilir. Bu durumun transformatör tasarımcıları ve transformatör çekirdeği üreticileri için, iş gücü ve zamandan tasarruf edip, maliyeti azaltması ve rekabeti arttırması sebebiyle önemi büyüktür.