Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Niler Deniz
Danışman: ÖZHAN ÇETİNKAYA
Özet:Devletler, iradi maliye politikası uygulamaları sonucu karşılaşılan sorunları gidermek üzere kurallı maliye politikasını uygulamaya geçirebilmektedir. Kurallı maliye politikasının uygulanması için yapılan düzenlemeler ise mali kurallar olarak adlandırılmıştır. Mali kurallar, düzenlendiği maliye politikası aracına göre gelir, gider, borçlanma ve bütçe kuralları şeklinde sınıflandırılmıştır. Bütçe kuralları, yasalar ve anlaşmalar üzerinde sayısal ve prosedürel olarak düzenlenen bütçeleme aşamalarında uyulması gereken yazılı ve/veya yazılı olmayan kuralları ifade etmektedir. Bütçe kurallarının amacı, bütçenin hazırlanması, onaylanması, uygulanması, denetlenmesi ve performans değerlendirmesinin yapılması aşamalarında uyulması gereken kuralları belirlemektir. Ancak uygulamada bu kuralların katı, değiştirilemez olması veya kurallara uyulmadığı takdirde belirli yaptırımlar uygulanması ve rutin düzenlemelere yer vermesi bütçe kurallarının ekonomik konjonktürde meydana gelen değişimlere uyum sağlamasına engel olabilmektedir. Bu soruna çözüm olması amacıyla bütçe esnekliği kavramı geliştirilmiştir. Bütçe esnekliği, rutin olmayan ekonomik sorunlara çözüm üretilebilmesi amacıyla bütçeleme aşamalarındaki karar alıcıların karar verme yetkisindeki serbestliği ve kuralların çeşitliliğini arttırmak suretiyle hızlı ve etkili düzenleme yapılabilme kapasitesini ifade etmektedir. Ekonomik istikrarı sağlamak için bütçe esnekliğinin varlığı önem arz etmektedir. Ancak bütçe esnekliğinin ekonomi üzerinde çeşitli olumsuz etkileri söz konusudur. Bu etkiler karar alıcıların karar verme yetkisinin serbest bırakılmasından ve kurallardaki çeşitliliğin bir takım menfaatler doğrultusunda arttırılmasından kaynaklanmaktadır. Bütçe kuralları ve bütçe esnekliği olarak bu iki zıt kavramın birbirini tamamlayarak birlikte uygulanması ekonomik istikrarın sürekli hale gelmesi bakımından gerekli görülmektedir. Çalışmada bütçe kuralları ile bütçe esnekliği kavramları betimsel tarama yöntemi kullanılarak ortaya konulmuş ve bütçe kurallarının varlığı kapsamında bütçe esnekliğine ilişkin uygulamalar incelenerek belirli sonuçlar elde edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Mali Kurallar, Bütçe Kuralları, Bütçe Esnekliği.