Fen öğretmen adaylarının belirsizliğe tahammülsüzlükleri, nükleer santraller ile ilgili risk ve fayda belirsizlik algıları ve nükleer santrallerden elektrik üretimi konusunda öğretim öz yeterlilikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümmü Tuba Gürsan

Danışman: AHMET KILINÇ

Özet:

Sosyobilimsel konular tartışmalı ve ikilemde kalınabilen konular oldukları için bu konuların öğretiminde öğretmenler zorlanmaktadırlar. Yapılan çalışmalarda öğretmenlerin sosyobilimsel konuları işlemeden geçtikleri veya sınıf ortamında plansız bir şekilde tartıştıkları görülmüştür. Öte yandan sosyobilimsel konular bazı belirsizlikler barındırmaktadır ve belirsizlik durumlarıyla karşılaşan öğretmenlerin bu konuların öğretimiyle ilgili genel olarak öz yeterliliklerinin düştüğü bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda belirsizliğe tahammül seviyesi düşük kişilerde çoğunlukla sınıf ortamında tartışmayı yönetme noktalarında sıkıntı yaşayabilecekleri ve konuların öğretimi ile ilgili öz yeterliliklerinin düştüğü gözlenmiştir. Bu noktada, bu araştırmanın amacı, Fen bilimleri öğretmen adaylarının belirsizliğe tahammülsüzlüklerini, nükleer enerjinin riskleri ve faydaları ile ilgili belirsizlik algılarını ve nükleer enerjinin öğretimi ile ilgili öz yeterliliklerini ortaya çıkarmak ve bu faktörler arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden biri olan İlişkisel (Korelasyonel) Model kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 öğretim yılı bahar döneminde, dört farklı devlet üniversitesinin üçüncü ve dördüncü sınıflarında okuyan 308 Fen bilimleri öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Bu öğretmen adaylarına üç farklı anket uygulanmıştır. Bunlar; Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Nükleer Enerji Hakkında Riskler ve Faydalar Ölçeği ve Nükleer Santrallerden Elektrik Üretimi Öz Yeterliliği Ölçeği'dir. Uygulanan anketlerden elde edilen veriler kodlanmış ve bu kodlamalar sonraki aşamada istatistiksel çözümlemelerle yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Fen bilimleri öğretmen adaylarının, nükleer enerjinin riskleri ve faydaları ile ilgili ne kadar belirsizlik yaşıyorlarsa bu konuların öğretiminde o kadar zorluk yaşayacaklarını düşünen bireyler oldukları tespit edilmiştir. Aynı zamanda belirsizliğin eyleme geçmeyi engelleyici etkisine inananların tartışma yönetiminde zorluk yaşayacaklarını düşünen bireyler oldukları ve nükleer santraller ile ilgili tartışma yönetiminde daha düşük bir öz yeterlilik gösterecekleri gözlenmiştir. Ayrıca, belirsizliğe tahammülsüzlüğün parçalarından olan belirsizlikten rahatsızlık duyma ve olumsuz benlik algısı gibi faktörler noktasında öğretmen adaylarında belirsizliklerin azaldığı ve nükleer enerjinin riskleri ile ilgili daha net değerlendirmeleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.