Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DAMLA ZORBAZ
Danışman: Arzu Akpınar Bayizit
Özet:Şebboy çiçeği (Matthiola incana), Brassicaceae familyasının Matthiola cinsine ait kırmızı, açık sarı ya da mor çiçekleri olan odunsu ve otsu bir bitkidir. Peyzaj bitkisi olarak dekoratif amaçlı kullanılan şebboy çiçeği aynı zamanda popüler bir kesme çiçek bitkisidir. Bununla birlikte çiçekler sebze ya da garnitür olarak ya da çay ve tıbbi bitki olarak da kullanılmaktadır. Mevcut çalışmanın amacı, Matthiola incana türünün “Canetto White” ve “Noble White” çeşitlerine ait çiçeklerin taç yapraklarının i) fizikokimyasal özellikleri (toplam kurumadde, kül, protein, yağ, indirgen şeker, renk ve titreedilebilir asitlik değerleri ile mineral madde ve yağ asidi profili) ve ii) yapılan ön çalışmalara göre belirlenen etanol: su (3:7, 5:5, 7:3, v/v) ekstraksiyonlarıyla toplam fenolik madde miktarı ve toplam antioksidan kapasitesinin değişiminin incelenmesidir. Antioksidan kapasite DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil) ve CUPRAC yöntemleri ilebelirlenirken, toplam fenolik madde miktarı ise Folin-Ciocalteu deneyi ile saptanmıştır. Taç yaprak örneklerinde toplam kurumadde, kül, protein, titreedilebilir asitlik değerleri bakımından “Canetto” çeşidi daha yüksek sonuçlar verirken, “Noble” çeşidi indirgen şeker ve yağ miktarında yüksek değerlere sahiptir. P, N, K elementleri en fazla bulunan mineral maddeler olarak bulunmuştur. C18:3 (gama), C18:1, C16:0 yağ asitlerinin şebboy çiçeği taç yaprak örneklerinde en fazla miktarda bulunan yağ asitleri olduğu tespit edilmiştir. “Noble” çeşidi DPPH ve CUPRAC metotları için en yüksek antioksidan aktivite değerlerini göstermiştir (sırasıyla 1,7407±0,0093 mg TE g-1 kurumadde ve 3,9459±0,1194 mmol GAE g-1 kurumadde). Her iki çeşit ve yöntem için 5:5 ve 7:3 etanol-su ekstraksiyon ortamı yüksek antioksidan aktivite değerlerleri vermiştir. Folin-Ciocalteu metodu ile en yüksek fenolik madde miktarı “Noble” çeşidinde 17,57618 mg GAE g-1 kurumadde olarak belirlenmiştir. Etanol-su karışımlarında 5:5 çeşitler için en yüksek fenolik madde miktarını verdiği saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, şebboy çiçeği taç yapraklarının fenolik içeriğine paralel olarak ekstraktlarının önemli antioksidan aktiviteye sahip olduğu da belirlenmiştir.