Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1997
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİBEL BİRCAN
Danışman: ERDAL EMEL
Özet:Yapılan çalışmada, ana sanayi niteliğindeki bir işletmenin üretimde kullanacağı hammadde veya yanmamullerini yan sanayiden ana işletme tarafından gönderilen araçlarla taşıması problemi ele alınmıştır. Tedarikçi işletmeler ana işletme etrafında dağılmış durumdadır. Çalışmanın amacı, ana işletmeden çıkan bir aracın kapasitesini dolduracak şekilde tedarikçi işletmelerden gerekli hammadde veya yanmamulleri toplaması ve aynı zamanda bu işlemin en kısa mesafeyi katederek sağlanmasıdır. Bu şekilde hem araç kapasiteleri optimum şekilde kullanılabilir hem de araç en kısa yolu kullanmış olur. Oluşturulan tamsayılı programlama modeli literatürde "K-Tree" problemi olarak adlandırılmakta olup, üretilen çözüm ile araçların kapasite kısıtlarını gözönüne alarak toplam ulaşım maliyetini minimum yapacak şekilde tedarikçi işletmelere araçların atanması sağlanmaktadır. Bu modelde K kullanılan taşıt sayısı olup, bir tedarikçiye bir taşıt sadece birkez uğrar varsayımı yapılmıştır. Problem çözümü için verilerin derlenmesi aşamasında; amaç fonksiyonu ve kısıtların oluşturulması için Pascal dilinde bir derleme programı oluşturulmuştur. Verilerin derlenmesinden sonra optimizasyon aşamasında ise dal ve sınır tekniğine dayalı çözümün uygulandığı Lindo paket programı kullanılmıştır. Çözüm üretilirken araçların ana işletmeden çıkıp, yine ana işletmeye dönmesini sağlayacak şekilde kısıt koyulmakla birlikte matematiksel olanak içerisinde ana işletmenin olmadığı çözümlerin üretildiği görülebilmektedir. Bu problem ise, etkileşimli olarak kapalı turları önleyecek kısıtların oluşturulmasıyla engellenebilmektedir. Çalışmanın ikinci kısmında ise, tedarikçi işletmelerden taşınacak değişik boyutlardaki ambalajların en uygun şekilde araçlara yüklenmesi problemi ele alınmıştır. Literatürde üç boyutlu uzayda yerleşim problemi olarak görülen bu modelde, kübik çözümler yine kübik bir hacmi eniyi doldurana kadar yüklenmektedir. Toplam ağırlığın kamyon kapasitesini aşmaması, farklı nitelikteki ambalajların üst üste konulmaması gibi kısıtların eklenmesi ile bu model bir önceki taşıma yolunun enküçüklenmesi modeli ile etkileşimli olarak uygulanabilecektir. Buna göre bir taşıt için en kısa taşıma yolundaki tedarikçi işletmelerin yüklerinin kamyon kasasına üç yönden yüklenebileceği varsayılarak yükleme sırası gözardı edilmiş, bununla birlikte kasanın bu yan sanayiden tüm ambalajlantoplayabilmesi için en uygun şekilde doldurulması amaçlanmıştır. Oluşturulan tamsayılı programlama modelinin sonucunda, ambalajların araçlara yerleşim koordinatları belirlendikten sonra, yükleme konumlan bilgisayar ortamında grafik olarak oluşturulup, üç boyutlu olarak gözlenebilmektedir.