Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Göksel Karaş
Danışman: UFUK SELEN
Özet:Dünyada yaşanan gelişmelere bağlı olarak, devletin ekonomide varlığı değişime uğrarken, bu durumdan uluslararası ticaret sistemi de etkilenmektedir. Minimal devlet görüşünün benimsendiği dönemlerde serbest ticaret sistemi hakim paradigma, müdahaleci devlet görüşünün benmsendiği dönemlerde ise korumacılık hakim paradigma olmaktadır. Yaşanan bu gelişmeler dönemin hegemon gücü konumundaki ulus-devletler tarafından şekillendirilmektedir. Bu devletler kendi çıkarları doğrultusunda, gerek ikili ilişkiler ile doğrudan, gerekse dünya sistemine yön vermek için kuruluşlarında etkin oldukları uluslararası kuruluşlar aracılığıyla dolaylı olarak, diğer ülkeler üzerinde etkili olmaktadır. Dünyada politika belirleme ve uygulama inisiyatifine sahip ülkelerin ortak noktaları ekonomik gelişmişlik ve kalkınma düzeylerinin yüksek olması ve sahip oldukları hegemon güçtür. Bu tür ülkeler bir taraftan dünya genelinde serbestleşme söylemlerinde bulunurken, diğer taraftan da korumacı politikalar uygulamaktan da çekinmemektedir. Bu kapsamda Dünya Ticaret Örgütü'nün belirli kısıtlar altında kullanımına izin verdiği korumacılık araçlarına başvurulmaktadır. Bu araclar ülkelerin kamu maliyelerinde yarattıkları etki açısından mali nitelikli korumacılık araçları ve mali nitelikte olmayan korumacılık araçları olmak üzere ikiye ayrılabilmektedir. Bu çalışmada, negatif binomial regresyon analizi aracılığıyla uluslararası ticarette mali nitelikli korumacılık araçlarının kullanımına etki eden faktörler, hem ülke grupları hem de ülkeler bazında analiz edilmektedir. Çalışmada 1995-2016 yıllarını kapsayan 17 ülke verisinin ele alındığı veri seti kullanılmaktadır. Bağımlı değişken olarak alınan mali nitelikli korumacılık araçlarının kullanım sayısının, sayma sayılardan elde edilen pozitif değerli sayı olması, çok sayıda sıfır değer içermesi ve varyanslarının ortalamalarından büyük olması nedeniyle negatif binomial regresyon analizi yöntemi kullanılmaktadır. Mali nitelikli korumacılık araçları, gelişmiş ülkeler tarafından makroekonomik hedefler yerine, kişisel çıkarlar ön planda tutularak kullanılırken, orta ve düşük gelirli ülkeler tarafından ise ağırlıklı olarak makroekonomik hedefler ön planda tutularak kullanılmaktadır.