Prostat radyoterapisinde 3 boyutlu bilgisayarlı planlama ve dozimetrik sürecin randofantom üzerinde tld dozimetre ile kontrolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BERNA TIRPANCI

Danışman: MERAL KURT

Özet:

Bu çalışmanın amacı, prostat kanseri radyoterapisinde 3 boyutlu bilgisayarlı tedavi planlama sistemin (BTPS)' de hesaplanan doz değerleri ile randofantom üzerine yerleştirilmiş termolüminisans dozimetri (TLD) ile ölçülen dozları karşılaştırarak, dozimetrik sürecin kontrolüdür.Bu çalışma Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoterapi Merkezin tarafından planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmamızda randofantom üzerine, daha önceden belirlenen hedef volüm ve kritik yapıları temsil edebilecek noktalara, ölçüm yapılacak TLD' ler yerleştirildi. Fantoma, Bilgisayarlı Tomografi-Simülatör cihazında sırtüstü yatırılarak tedavi pozisyonu verildi ve ışınlanması düşünülen bölgeden 0,5 cm aralıklarla kesit görüntüleri alındı. Işınlanacak bölgeye özgü olan kritik komşu yapılar ve hedef volümler konturlandıktan sonra görüntüler BTPS aktarıldı. Prostat radyoterapisinde kullanılan alanlar, sanal simülasyonla belirlendi. BTPS' den elde edilen dijital radyografilere uygun olarak alanlar konvansiyonel simülatörde randofantom üzerine çizildi. Alınan simülasyon filmleri BTPS' ne aktarılarak kontrol edildi ve nokta doz değerleri hesaplandı. Işınlama öncesinde alanların port filmleri çekilerek simülasyon filmleri ile karşılaştırılıp kontrol edildi. Kalibre edilen TLD' ler randofantom üzerine önceden belirlenen noktalara yerleştirildi. Tedavi planına göre alanlar 5' er kez ışınlama yapılarak ölçüm değerlerinin ortalamaları elde edildi. Çalışmada hedef hacim ve kritik organ (rektum, mesane vb) dozları incelendi.Target volümde (prostatda) 180cGy' lik doz için prostatda belirlenen dört nokta için BTPS ile hesaplanan ortalama dozlar ile ölçülen dozlar aradaki farklar %0,8, %2,34, %1,50, ve %2,24, %1,60, %0,50 olup kabul edilebilir sınırlar içindedir. Seminal veziküller için belirlenen noktadan hesaplanan ve ölçülen dozlar arasındaki fark 2,9±1,6 cGy olarak hesaplandı. Kritik organlarda hesaplanan ve ölçülen değerler arasındaki farklar ise rektumda 7,1±4,57 cGy, mesanede 5,3±2,20 cGy, femur başında 2,8±2,90 cGy idi. Boost1 alanlarında, tanımlanan 180 cGy' lik doz için prostatda belirlenen 4 nokta için hesaplanan ortalama dozlar ile ölçülen aradaki farklar %0,44, %0,10, %0,22, %1,14 olup kabul edilebilir sınırlar içindedir. İkinci aşamada (boost1) prostat ve seminal veziküller için 180 cGy' lik doz için prostatda belirlenen 4 nokta için hesaplanan ortalama dozlar ölçülen aradaki farklar ise %2,64, %0,16, %1,00, %1,23 olup kabul edilebilir sınırlar içindeydi.Sonuç olarak randofantom üzerinde yaptığımız çalışmamızda, hesaplanan ve ölçülen dozlar arasındaki farklar ±%5' in altında ve kabul edilebilir sınırlar içindedir.