Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RUKİYE ÖZDEMİR ŞİMŞEK
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Selen Durak
Eş Danışman: Hamza Gündoğdu
Özet:19. yy. Osmanlı Devleti’nde Batılılaşmanın her alanda yoğun bir biçimde hissedildiği bir dönemdir. Bu dönemde gerek toplumsal düzeyde gerekse kentin fiziksel yapısında meydana gelen değişim Osmanlı mimari anlayışına da yeni bir soluk getirmiştir. Mimarideki bu değişim birçok kaynaktan beslenen yeni sanat üsluplarının ortaya çıkmasında da etkili olmuştur. Batılılaşma döneminde II. Abdülhamid tarafından (1894-1903) inşa ettirilen Haydarpaşa Mektebi Tıbbiye-i Şahane, yakın çevresindeki diğer tarihi binalarla beraber İstanbul’un değişen mimari anlayışını da gözle görülür biçimde etkilemiştir. Geleneksel yapı ölçeğinin dışına çıkılarak inşa edilen bu ihtişamlı yapı, kışlaları hatırlatan bir mimariye sahip olsa da özellikle doğu ve batı cephesinde yoğunlaşan zengin mimarisi ile kışlalardan ayrıldığı gibi, kendi döneminde inşa edilen diğer yapılardan da oldukça farklıdır. 19. yy. da Batılı mimarlar tarafından bu dönemde ortaya çıkan karma üslup dediğimiz sanat anlayışının, Hint- Mağrip ve İslam etkileri ile batı etkili sanat üsluplarının, yerli sanat anlayışıyla uyumlu bir biçimde birleştirilerek oluşturulduğu Eklektik (karma) tarzın en zengin örneklerinden biri sayılmaktadır. Mimarlık ve Sanat Tarihi açısından büyük bir öneme sahip olan bu denli büyük ölçekte bir yapının bugüne kadar tarihi arka planı da ele alınarak bütüncül bir yaklaşımla yeterince araştırılmamış olması, bu çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Literatüre kısmen de olsa katkıda bulunmak amacıyla, Mektebi Tıbbiye-i Şahane Binası’nın Mimarlık ve Sanat Tarihi açısından önemi başta olmak üzere, Tıp Tarihi açısından önemi de göz ardı edilmeden, binanın inşası, mimarisi, tıp eğitiminin Haydarpaşa’ya nakil sebepleri ve sanat üslupları analiz edilerek, geçen sürede tarihi binanın yapısında meydana gelen değişimler de araştırılmış olup, konu detaylı bir biçimde ele alınmıştır. Eklektik sanat tarzıyla inşa edilen yapıda, klasik üslubun dışına çıkılarak Oryantalist, Neo Klasik, Neo Rönesans, Neo Barok, Neo Ampir ve Art Nouveau gibi birçok sanat üslubunun bir arada kullanıldığı zengin mimarisiyle de diğer yapılardan farkı ortaya çıkarılmıştır.