Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALİ YURDAKUL
Danışman: METİN ERDEM
Özet:Vergileme, geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli bir konudur. Vergilendirme kavramı literatürde teorik ve entelektüel dikkatleri üzerine çekmekte olup gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli konulardan biridir. Tüm çağdaş toplumlar, vergilerin zorunlu olarak ödenmesine dayanmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde vergi kaçakçılığı genellikle çok fazladır. Herkes vergilerin devlet için gerekli olduğunu bilmesine karşılık, hiç kimse vergi ödemekten hoşnut değildir. Bu nedenle, zorlayıcı vergi uygulamaları toplumlarda vergi uyumunu teşvik etmektedir. Buna karşılık, ampirik araştırmalar vergi uyumunun vergi oranları, para cezaları, diğer cezalar ya da denetlenme olasılığı gibi ödül ve cezalar ile tam olarak açıklanamayacağını göstermiştir. Bu nedenle, vergi uyumunu artırmaya yardımcı olacak alternatif stratejilerin ne olduğu konusu sorulmaya başlanmıştır.Birçok araştırmacı, vergi ahlakının vergi uyumunu açıklamaya yardımcı olmada anahtar bir araç olduğu üzerinde durmaktadır. Vergi ahlakı, mükelleflerin vergiye karşı davranışlarını açıklayan faktörlerden biridir ve vergi ödemede ahlaki bir zorunluluk ya da içsel motivasyon olarak tanımlanmaktadır. Vergi ahlakı, vergi uyumu ile yakından ilişkilidir ve vergi uyumuyla ilgili son ampirik çalışmalarda anahtar bir konu haline gelmiştir. Vergi ahlakı sosyal hayatta olduğu kadar akademik çalışmalarda da artan şekilde dikkatleri çekmektedir çünkü daha düşük düzeyde vergi ahlakına sahip toplumlarda daha yüksek seviyede vergi kaçakçılığı ortaya çıkmaktadır. Vergi ahlakı, vergi kaçakçılığı ya da vergi uyumu düzeyini açıklamada yardımcı olduğundan dolayı, maliye politikası ve vergi ahlakı ilişkisi ihmal edilemeyecek bir konudur.Vergi uyumu ve vergi ahlâkı, kamusal malların yeterli sunumunu sağlamada önemli bir faktördür. Dünya genelinde vergi ahlakının seviyesi ile kayıtdışı ekonominin boyutu arasında güçlü bir negatif ilişki bulunmaktadır. Vergi ahlakı, bireylerin vergi uyum davranışlarını nelerin etkilediği üzerine odaklanmaktadır. Burada vergi uyumu ve buna bağlı olarak vergi ahlakını etkileyen birçok sosyal ve psikolojik faktör bulunmaktadır. Vergi ahlakını kavramada önemli temel faktörler ahlaki kural ve duygular, sosyo-demografik değişkenler, politik ve sosyal tutumlar ve devlet ve mükellef arası ilişkilerdir.Bu çalışmanın amacı genel olarak Dünya'da ve özel olarak Bursa İli'nde vergi ahlâkı ve vergi ahlâkını belirleyen faktörleri analiz etmektedir. Çalışmanın ilk bölümde önce vergi ahlakı ve vergi uyumu kavramları, daha sonra ise vergi ahlakının belirleyicileri incelenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise vergilendirme işlemine karşı ortaya çıkan davranış ve tepkiler ile dünyada vergi ahlakının durumu, Dünya Değerler Anketi verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Son bölümde ise Bursa İlinde 626 kişiye rassal örnekleme yolu ile anket çalışması yapılmış ve elde edilen veriler üzerine korelasyon analizi uygulanmak suretiyle ile mükelleflerin vergi ahlâkını etkileyen faktörler analiz edilmiştir.