Çeşitli yetiştirme kaplarının ve sıcaklıkların Orius laevigatus' un yumurtlaması üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nesrin Ormanoğlu

Danışman: NİMET SEMA GENÇER

Özet:

Doğal düşman popülasyonunun çoğaltılması laboratuvar koşullarında kitle üretim çalışmalarıyla yapılmaktadır. Bir yetiştirme programında dişi bireyden beklenen en önemli özellik maksimum yumurta üretimidir ve bunu uygun besleme, yumurta bırakma yeri ve yumurta bırakma zamanı arttırmaktadır. Böceklerin biyolojisi çeşitli çevresel faktörlerden etkilenir ve sıcaklık bu abiyotik faktörlerin en önemlilerinden biridir. Ayrıca kitle üretim sistemlerinde doğal düşmanın yetiştirilmesinde kullanılan kapların çeşidi, boyutu gibi özelliklerde üreme ve gelişmeyi etkileyen faktörler arasındadır. Biyolojik kontrol mücadele programlarında yaprak bitleri, akarlar, beyaz sinekler gibi zararlıların mücadelesinde kullanılan avcı böcek Orius laevigatus Fieber (Hemiptera: Anthocoridae)' un yumurtlaması üzerine farklı sıcaklık ve kapların etkisi araştırılmıştır. Denemeler 25 ve 35 °C sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve 16: 8(A: K) uzun gün aydınlatmalı koşullarda, iklim odalarında yürütülmüştür. Avcı böceğin yetiştirilmesinde, 300 cm³ cam kavanoz, 500 cm³ şeffaf plastik bardak ve 65 cm³ şeffaf küçük plastik kaplar kullanılmıştır. Beslenme ihtiyacı ise Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) ve Artemia sp. (Branchiopoda; Artemiidae) kistlerini içeren besin karışımı temin edilerek karşılanmıştır. Dişi böceğin yumurtlaması için ise fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinin yaprakları kullanılmıştır. Denemede elde edilen sonuçlara göre, Orius laevigatus'un 25 °C' de ki ovipozisyon süresi 2- 16 gün arasında değişiklik göstermiştir. Cam kavanozda (300 cm³) dişi başına düşen ortalama yumurta sayısı 27,1 (min 9- max 118) iken şeffaf plastik bardakta (500 cm³ ) 30,4 (min 0-max 89), küçük plastik kaplarda (65 cm³ ) ise 20,6 (min 0-max 43) olmuştur. Bununla birlikte 35 °C' de ovipozisyon süresi 2 ile 8 gün arasında sürmüş, dişi başına ortalama yumurta sayısı cam kavanozda 12 (min 0-max 30), plastik bardakta 7,1 ( min 0-max 32), küçük plastik kapta ise 3,7 (min 0-max 16) olmuştur. O. laevigatus için 25 °C sıcaklığın yumurtlama için daha uygun olduğu anlaşılmaktadır. O. laevigatus için farklı yetiştirme kapları kullanımının avcı böceğin yumurtlaması üzerine istatistiksel açıdan önemli bir fark oluşturmadığını göstermiştir. Ancak sonuçlar arasında ki oransal fark dikkate alındığında kaplardaki hacim farklılığının yumurtlamayı etkilediği gözlenmiştir. Dişinin küçük kaplarda düşük sayıda yumurta bıraktığı anlaşılmıştır. Elde edilen veriler göz önünde bulundurulduğunda, O. laevigatus' un kitle üretim çalışmalarında sıcaklığın ve kullanılan yetiştirme kaplarının hacimlerinin dikkate alınması önerilmektedir.