Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İrem Altın
Danışman: NİMET SEMA GENÇER
Özet:Doğal düşmanlar avlarının yerini bulmak için genellikle herbivor kaynaklı bitki uçucu bileşiklerini (HKUB) birer ipucu niteliği taşıyan sinyallar olarak kullanırlar. Bu tez çalışması 2013- 2014 yıllarında bazı sentetik HKUB'lar ve bu HKUB' ların üçlü kombinasyonlarının polifag predatör böcek Coccinella septempunctata için cezbedici etkisini belirlemek üzere laboratuar ve arazi çalışmaları ile yapılmıştır. Laboratuvar denemesinde sentetik HKUB' lar (metil salisilat, benzaldehit, metil jasmonat, linalool, trans- 2- hekzanal) ve bu HKUB' ların üçlü kombinasyonlarının C. septempunctata üzerindeki cezbedici etkisi Y- tüp olfaktometre ile test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; laboratuarda tek başına kullanılan HKUB' lar ile iki farklı doz (1x10-3, 0,5x10-3 mg). olarak yapılan denemelerde predatör böceğin 0,5. 10-3 mg dozunda en fazla metil salisilat' ı (%80) tercih ederken, 1.10-3 mg dozunda ise en fazla benzaldehit'i (%71) tercih etmiştir. HKUB kombinasyonları ile yapılan olfaktometre denemesinde ise en yüksek tepki trans- 2- hekzanal+ linalool+ metil jasmonat karışımına karşı elde edilmiştir. Laboratuvar denemesinden elde edilen sonuçlara göre; böceğin en çok yönelim gösterdiği üç adet tek başına veya kombinasyon halinde HKUB' lar seçilmiş ve bu bileşiklerin cezbedici etkileri arazide test edilmiştir. Arazide HKUB kombinasyonları ile yapılan denemede salımı yapılan işaretli C. septempunctata bireyleri en çok trans- 2- hekzanal+ benzaldehit+ metil jasmonat'ı tercih etmiştir.Bununla birlikte; bu tez kapsamında doğada mevcut C.septempunctata bireyleri ve ayçiçeği bitkisi üzerindeki C.septempunctata erginleri için her bir HKUB' un cezp edici etkisi ile ilgili sonuçlar değerlendirilmiştir.