Bazı mi̇krobi̇yal ve bi̇tki̇sel akari̇si̇tleri̇n i̇ki̇ noktalı kırmızı örümcek [Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)]’e laboratuvar koşullarında etki̇nli̇ği̇ üzeri̇ne araştırmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, BİTKİ KORUMA, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gizem Keskin

Danışman: Nabi Alper Kumral

Özet:

Bu tez çalışmasında sebzelerin birçok meyve ve süs bitkisinin ana zararlısı konumunda olan iki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae Koch) (Acari: Tetranychidae)’e bazı bitkisel ve mikrobiyal akarisitlerin etkisi laboratuvar koşullarında belirlenmiştir. Bitkisel akarisit olarak, reyhan [Ocimum basilicum L. (Lamiaceae)] yapraklarının su distilasyon işleminden elde edilen uçucu yağ, tesbih ağacı [Melia azedarach L. ( Meliaceae)] tohumlarının soğuk sıkım işleminden elde edilen ham yağ ve neem [Azadiractha indica (A. Juss) (Meliaceae)] ağacının ticari bir ürünü (Nimbecidine) kullanılmıştır. Mikrobiyal ürün olarak Paecilomyces fumosoreus strain PFs-1’in bir ticari formülasyonu kullanılmıştır. Akut toksik etki çalışmalarına göre, Nimbecidine, tesbih ağacı ve reyhanın fasulye yapraklarına kuru rezudi yöntemiyle uygulanmasından 72 saat sonra LC50 ve LC90 değerleri sırasıyla 0,79 ve 1,83 mg/L; %4,04 ve %6,94; %4,85 ve 10,32 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, Nimbecidine (1 mg/L), tesbih ağacı (%6) ve reyhan (%8,4)’ınöldürücü zamanları (LT50 ve LT90), sırasıyla 64 ve 108 saat, 41 ve 73 saat, 65 ve 110 saat olarak bulunmuştur. Regresyon analizine göre, bitkisel akarisitlerin konsantrasyonlarındaki artışlar, T.urticae'nin ölüm cevabı üzerinde anlamlı bir etki göstermiştir. Bitkisel akarisitlerden Nimbecidine’in 0,125 – 0,75 mg/L dozu, tesbih ağacının %0,75 -3 ve reyhanın %0,7– 1,4 dozları T.urticae dişilerinde istatistiki anlamda güçlü bir kaçma eğilimi göstermiştir. Yumurtlamayı azaltıcı etki çalışmalarına göre, Nimbecidine (0,03-0,5 mg/L), tesbih ağacı (%0,75-3) ve reyhan (%1,45,6)’ınsublethal konsantrasyonları dişilerin yumurta sayısını önemli seviyede düşürmüştür. Paecilomyces fumosoreus’in önerilen tarla dozu (250x108 koloni/da) uygulanmış ve bunun haricinde farklı dozları T. urticae’ye uygulanmıştır. Akut toksik etki çalışmalarına göre, 48.saatte tüm dozların mortalitesi çok düşük bulunmuştur. Uygulanan en yüksek dozda toksik etki 48. saate %57; 96.saatte %96 olmuştur.