Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Perihan Cihangir
Özet:
Bu çalışma, Bursa Uludağ Üniversite'sinde kurulan deneysel serada gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubu ve deneme grubu olarak teşkil edilen iki adet serada sakız kabağı yetiştirilmiştir. Deneme grubu serası düzenli olarak belli süreler egzoz gazına maruz bırakılırken, kontrol grubuna herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Yetiştirilen Sakız Kabağında(Cucurbita Pepo) ve sera içi havada Polihalkalı Aromatik Hidrokarbonlar (PAH'lar) ölçülmüştür. Çalışma Mayıs-Haziran- Temmuz- Ağustos –Eylül- Ekim ve Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.Örnekleme işlemi için sakız kabağı sebzesinin meyveleri kullanılmış kabaklar rendelenmiş, karıştırılmış ve bu karışımdan 10 g örnek alınarak analiz edilmiştir. Örneklerin analizinde özellikle gıda ürünlerindeki kalıcı organiklerin tayininde yaygın bir şekilde kullanılan Hızlı, Kolay, Ucuz, Etkili, Sağlam ve Güvenli anlamına gelen QuEChERS yöntemi kullanılmıştır. GC-MS analizlerinden önce kalibrasyon ve güvenilirlik testlerine tabi tutulmuştur. Toplanan örnekler uygun temizleme ve ekstraksiyon aşamalarından geçirilerek Gaz Kromatografi-Kütle Spektrometrisi (GC-MS) cihazında analiz edilmiş ve Amerikan Çevre Koruma Ajansının (USEPA) öncelikli kirleticiler listesindeki 16 PAH bileşiğinin konsantrasyonları belirlenmiştir. Deneme ve kontrol grubu seralarından toplanan kabak ve hava örneklerinden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Egzoz gazı verilen noktaya en yakın olan ilk sıralardan toplanan deneme grubu (Egzoz gazına maruz kalan) kabaklarda ortalama toplam PAH 191,47 ng/g'dır. L-PAH'lar (Düşük molekül ağırlıklı) ve H-PAH'lar (Yüksek molekül ağırlıklı) 186,66 ng/g ve 4,89 ng/g olarak hesaplanmıştır. Üçüncü sıradaki numunelerdeki ortalama PAH konsantrasyonları 126,68 ng/g'dır. L-PAH'lar ve H-PAH'lar sırasıyla 125,77 ng/g ve 0,91 ng/g olarak hesaplanmıştır. 5. sıradaki numunelerde ortalama PAH konsantrasyonları 149,38 ng/g'çıkmıştır. L-PAH'lar ve H-PAH'lar sırasıyla 141,09 ng/g ve 8,30 ng/g olarak hesaplanmıştır. Kontrol grubu kabaklarında, ortalama konsantrasyon 124,78 ng/g'çıkmıştır. Ayrıca iç ortama havasında ölçülen PAH konsantrasyonları ile kabakta ölçülen PAH konsantrasyonları arasında hem kontrol hem de deneme grubunda kayda değer bir ilişki tespit edilmiştir. Kabak sebzesinin PAH maruziyetine orantılı olarak bünyesinde ölçülen PAH seviyelerinin arttığı ancak yeterince büyüyen kabakta bu miktarın azalma eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir. Egzoz gazının bitki gelişimine olumsuz yönde etki ettiği gözlemlenmiştir.