MANUEL ŞANZIMANLI BİR OTOMOBİLİN VİTES KABLOSUNUN TASARIMI VE GELİŞTİRİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEZER METİN

Danışman: Yahya Işık

Özet:

Bu çalışmada, mekanik vites kumanda kablolarının tarihçesi, tanımı, performans özellikleri, kabloları meydana getiren elemanlar detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Ardından, bir otomobil üreticisinin talepleri tanımlanmış ve bu talepler doğrultusunda kablo tasarımı yapılması amacıyla takip edilen tüm süreçler itinayla irdelenmiştir. Vites kumanda kablosunun tasarım adımları tamamlandıktan sonra, performans kaybına sebep olan 2 adet problemin çözülmesi üzerine çalışılmış ve bu problemlere çözümler getirilerek kablonun geliştirilmesine katkı sağlanmıştır. Çözüm getirilen problemlerden birincisi, kablo basma yükü dayanımının düşük olması sebebiyle testlerde ve tasarım onaylama sürecinde kablonun gerekli yüklere dayanamayıp kırılmasıdır. Bu çalışmada, hedef olarak belirlenmiş olan dayanım vites kumanda noktasından 500 N (Vites oranı 3,13 ve vites kablosunda 500x3,13=1565 N) iken 1400 N mertebesinde kabloda deformasyon meydana geldiği gözlemlenmiştir. Bu sorunun çözülmesi için yapılan tasarım değişikliklerinden sonra kablo dayanım yükleri 1900 N’a yükseltildi. Diğer bir problem ise vites kumanda kablosunun hedef olarak belirlenen değerden fazla sürtünme dayanımına sahip olmasıdır. Bu durum, vites geçişlerinde zorlanma meydana getirirken, son kullanıcıda da istenmedik bir durum ortaya çıkartmaktadır. Hedef olarak belirlenen sürtünme dayanımı, vites kablosu araç rotasındaki halindeyken, en fazla 9,83 N iken 15–16 N civarında gelmekteydi. Yapılan tasarım değişiklikleri sonucu sürtünme dayanımı 7 N’a düşürüldü.