Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DERYA YILMAZ
Danışman: MEHMET HALUK TÜRKDEMİR
Özet:Tekstil boyaları ve yardımcı kimyasallarının üretimi ve pazarlanması konusunda ülkemizde son yıllarda önemli gelişmeler olmuştur. İçeriği ve etkime mekanizması tam olarak bilinmeyen bu maddelerin nitel ve nicel karakterizasyonu; yerli üretimin gelişmesi ve pazar bulması, farklı tedarikçilerden temin edilen kimyasalların hızlı, güvenilir ve zahmetsiz eşdeğerlik testlerinin yapılabilmesi için önem kazanmaktadır. Tekstil boyalarının yüzeye tutunma, renklenme, ısı ve ışık haslığı gibi özellikleri çoğunlukla elektron alış verişi (redoks) ile ve/veya reaktif bölgelerinden kimyasal bağlanma ile gerçekleşmektedir. Klasik olarak işlevsel ve kolorimetrik testlerle birlikte, elektron alış-verişlerinin belirlendiği voltametrik çalışmalarla, yapısal bilgileri içeren IR ve UV-Vis Spektroskopik bilgilerin bir arada değerlendirilmesi ile yeterli karakteristik bilgilere ulaşılacağı düşünülmüştür. Bu çalışmada tekstil endüstrisinde sıklıkla kullanılan reaktif ve bazik boyar maddeler grubundan ana renkleri oluşturan sarı, kırmızı, mavi boyar maddeler seçilmiştir. Bunlar reaktif boyalardan Levafix Red CA, Levafix Blue CA, LevafixYellow CA-N ve bazik boyalardan da Maxilon Red GRL, Maxilon Blue SL, Maxilon Golden Yellow GL EC olarak belirlenmiştir. Bu boyar maddelerinin sulu çözeltilerinde farklı pH koşullarında voltametrik ve spektroskopik incelemeleri yapıldı. Karakteristik davranışlarını belirlemek için, ara renk ve tonlara karşılık gelmek üzere farklı oranda karışımları da çalışıldı. Ayrı ayrı ve birarada bulundukları durumlarda nicel analizleri için doğrusal çalışma aralıkları spektroskopik ve voltametrik yaklaşımlarla incelendi. Ele alınan altı boyarmaddenin pH 2 – 10 arasında her iki teknikle karakteristik özelliklerin belirlenmesi, bu özelliklerin pH ile değişimi, özgül piklerinin saptanması ve bu pik bölgelerinin derişimle değişimlerinin doğrusallığı incelendi. Camsı karbon elektrot üzerinde kare dalga voltametrisi ile yeterince karakteristik değerlendirmeler yapılabileceği gösterildi.