Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HÜSEYİN TURAL
Danışman: AHMET SAİM KILAVUZ
Özet:Bu çalışmada Sünnî kelâmın teşekkülü öncesi dönemde halku'l-Kur'ân tartışmalarının ne seviyede olduğu, Sünnî kelâma öncülük etmiş âlimlerin bu konuda ne gibi görüşlere sahip oldukları, görüşlerinin arasındaki farklılık ve benzerlikleri tespit etmektir. Birinci bölümde, halku'l-Kur'ân tarihinin hangi evrelerden geçtiği, Kur'ân'ın yaratılmışlığı görüşünün ilk savunucuları, halku'l-Kur'ân'ın menşeinin kime veya nereye dayandığı, halku'l-Kur'ân tartışmalarının zirve yaşadığı Mihne dönemi, bu dönemin halifeleri Me'mûn, Mu'tasım ve Vâsık'ın icraatları ve Mihne'nin bitişi gibi konular ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, ilk dönem Sünnî kelâmcıların mihne esnasında ne gibi durumlarla karşılaştıkları, yine bu önde gelen isimlerin otorite tarafından mihneye uğrayıp uğramadıkları, Ahmed b. Hanbel'in onları eleştirmesi ve Ahmed b. Hanbel ile olan ilişkileri, Ebû Hanîfe, İbn Küllâb, Hâris el-Muhâsibî, Ebü'l-Abbas el-Kalânisî, Ali el-Kerâbîsî ve Abdülaziz el-Mekkî'nin halku'l-Kur'ân ile alakalı görüşlerinin tespiti ve tartışılması, nefsi-lafzî kelâm ve kelâmın kadîm olduğu görüşünü ilk defa ortaya atanın kim olduğu gibi konular ele alınmıştır.