Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Berna Tez
Danışman: ÜMİT GÜCENME GENÇOĞLU
Özet:Bağımsız denetim; işletmenin finansal tablolarının finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığına, finansal tablolarda paylaşılan bilgilerin doğru ve güvenilir olup olmadığına ilişkin makul güvence sağlayacak bir denetim görüşüne ulaşılması faaliyeti olarak özetlenebilir. İç kontrol ise; yönetimin gözetiminde, işletmedeki tüm süreçlerin verimli ve etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla düzeltici ve önleyici işlemlerden oluşan bir sistem olarak değerlendirilmektedir. Her iki kavram arasında önemli bir etkileşim olduğu, bu etkileşimin sektörler arası farklılıklar gösterebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada; iç kontrol ve bağımsız denetim arasındaki etkileşim alanlarının neler olduğu, sektörel farklılık gösterip göstermediği temel hareket noktası olarak benimsenmiştir. Etkileşim alanlarının belirlenmesinde Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan Bağımsız Denetim Standartları (BDS) gözden geçirilerek, “iç kontrol” ve “iç denetim” kavramlarına yer veren hükümler incelenmiştir. Etkileşim alanları, risk odaklı bağımsız denetim süreci dikkate alınarak belirlenmiş ve COSO İç Kontrol Modeli ilkeleri ile bağlantı kurulmuştur. Buna göre, hangi ilkelerin hangi konularda kritik öneme sahip olabileceği sübjektif değerlendirmelere dayalı olarak tespit edilmiştir. Bağımsız denetim ve iç kontrol arasındaki etkileşimi sektörel olarak ortaya çıkarabilmek amacıyla, enerji, gıda, otomotiv, inşaat ve turizm sektörlerinde faaliyet gösteren ve BİST’te işlem gören toplam kırk beş işletmenin bağımsız denetim raporları incelenmiştir. Raporların incelenmesi sırasında, ihtiyaç duyulan verilerin toplanması ve analiz edilmesi için nitel veri analizi yöntemlerinden “içerik analizi” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; her bir sektör için bağımsız denetçiler tarafından tespit edilmiş kilit denetim konularının neler olduğu, muhtemel iç kontrol eksiklikleri ile bu eksikliklerin ortaya çıkmasında işletmeler tarafından etkin uygulanamadığı düşünülen COSO ilkelerinin neler olabileceği belirlenmeye çalışılmıştır.