Pamuklu mamullerin ağartılmasında enzim kullanımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğba İnkaya

Danışman: PERVİN ANİŞ

Özet:

Günümüzde enzimlerin tekstil endüstrisinde kullanımı yaygınlaşmaktadır. Pamuk, yün, keten gibi doğal elyafın enzimler kullanılarak ekolojik yöntemlerle işlem görmesi önem kazanmaktadır. Doğal selüloz esaslı pamuk lifinin ön terbiyesinde çevreye zarar vermeyen, ılımlı şartlar altında kullanılabilen, uygulanması diğer kimyasallara oranla daha kolay ve sağlıklı olan enzim kullanımının artması doğaldır. Pamuklu tekstil mamullerinin ön terbiyesi esnasında tüketilen enerji ve su miktarının azaltılması ile atık su yükünün çevreye zarar vermeyecek standartlarda olması enzim kullanımının her adımda sağlanması ile mümkün olacaktır. Pamuklu tekstil mamullerinin enzimatik ağartması üzerine yapılan bu çalışmada enzimatik ağartmanın su ve enerji kullanımının yüksek olduğu hidrojen peroksit ağartmasının yerine uygulanıp uygulanamayacağı incelenmiştir. Lakkaz esaslı ve moderatör sistem içeren lakkaz esaslı enzimlerle yapılan denemeler sonucunda enzimatik işlem neticesinde beyazlık derecesinde artış görülmemiştir, aksine sararma tespit edilmiştir. Enzimatik işlemin, hidrojen peroksit ağartması öncesinde gerçekleştirilmesi durumunda hidrojen peroksit konsantrasyonunda azalma söz konusu olup olmadığı araştırılmış, elde edilen beyazlık dereceleri incelendiğinde enzimatik ön işlemin olumlu sonuç vermediği tespit edilmiştir. Saf enzim, iki farklı moderatör sistem ile oksijen ve ya ozon kullanılarak yapılan denemeler neticesinde ticari önem kazanacak beyazlık değeri elde edilememiştir. Elde edilen sonuçlar, deneylerde kullanılan enzimlerin ticari uygulama alanlarının farklı olması göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Enzim teknolojisinin hızla gelişmesi ile yeni ve farklı kökenli enzimler türetilmekte ve hatta kağıt sektöründe ümit vaat eden moderatör sistemlerin bu enzimlerle verimli uygun kombinasyonlarının tespit edilmesi gerekmektedir.