Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASEMİN CAMCI
Danışman: MUHARREM ERSİN KUŞDİL
Özet:Toplumsal yapı içerisinde düşük statülü grupların üyelerinin yüksek statülü gruplara yönelik dış grup tarafgirliği sergilemesi gruplar arası ilişkilerde görülmesi beklenen bir olgudur. Bu çalışma, yakın geçmişte statüsü göreli olarak değişen bir sosyal grubun dış grup tarafgirliğini belirleme amacını taşımaktadır. Çalışma kapsamında açık ve örtük ölçüm yöntemleri bir arada kullanılarak dış grup tarafgirliği olgusunun otomatik ve kontrollü süreçler açısından incelenmesi sağlanmıştır. Çalışma gruplar arası ilişkileri açıklamada kullanılan sosyal kimlik, sosyal baskınlık ve sistemi meşrulaştırma kuramlarının temel kavramlarını ve önermelerini kullanarak oluşturulan bir kuramsal çerçevede gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Uludağ Üniversitesi'nin çeşitli bölümlerinde okuyan başörtülü ve başörtüsüz kız öğrenciler oluşturmaktadır. Başörtülü ve başörtüsüz katılımcıların var olan sisteme, kendi iç ve dış gruplarına yönelik yaklaşımları grupla özdeşleşme, sosyal baskınlık yönelimi, toplumsal cinsiyete dayalı sistemi meşrulaştırma, kimlik alt tipleri ve örtük tutum değişkenleri ile incelenmiştir. Katılımcıların açık tutumları çeşitli ölçeklerin kağıt-kalem görevi olarak sunulmasıyla, örtük tutumları ise bir bilgisayar programı vasıtasıyla yanıtladıkları örtük çağrışım testi ile ölçülmüştür. Analiz sonuçları beklenenin aksine başörtülü grubun dış grup tarafgirliği göstermediğine işaret etmektedir. Bunun yanı sıra başörtülü öğrencilerin grupla özdeşleşme, kolektif kimlik, sosyal baskınlık eğilimi ve toplumsal cinsiyete dayalı sistemi meşrulaştırma eğilimlerinin başörtüsüz öğrencilere kıyasla daha yüksek olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Başörtülü öğrencilerin örtük ölçümlerde de daha güçlü bir iç grup tarafgirliği sergilediği araştırmanın bulguları arasındadır. Ayrıca başörtülü ve başörtüsüz öğrencilerin çeşitli sosyal gruplar için oluşturdukları tanımlayıcı özellikler incelenmiştir. Grupların iç ve dış grup tanımlamalarının benzeştiği ancak ideal kadın tanımlamalarında başörtülülerin daha geleneksel atıflarda, başörtüsüzlerin ise daha modern tanımlamaları kullandığı saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular literatürde bulunan diğer çalışmalarla karşılaştırılmış ve teorik yaklaşımlar çerçevesinde açıklanmıştır. Son olarak çalışmanın sınırlılıkları belirtilmiş ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.