Bursa'da yarıkırsal bir bölgede poliklorlu bifenillerin(PCB'ler) farklı örnekleyiciler kullanılarak örneklenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: A. Egemen Sakın

Danışman: YÜCEL TAŞDEMİR

Özet:

Bu çalışmada, yarıkırsal bir bölge olan Uludağ Üniversitesi Kampüsü'nde 2013 yılında aktif ve pasif örnekleyiciler kullanılarak atmosferik örnekler poliklorlu bifenilleri (PCB'ler) analiz etmek için toplanmıştır. Örneklemelerde yüksek hacimli hava örnekleyici (YHHÖ), modifiye su yüzeyli örnekleyici (MSYÖ), Harner türü pasif hava örnekleyiciler (PHÖ'ler) ve grubumuzun geliştirdiği PHÖ kullanılmıştır. Bu kapsamda, YHHÖ ile MSYÖ ve PHÖ'ler her mevsim birer aylık süreler ile paralel çalıştırılmışlardır. Bu sayede örnekleme katsayısı (R) değerleri hesaplanmıştır. Öte yandan, PHÖ'ler kullanılarak bir yıl boyunca değişik zaman dilimleri (10, 20, 40 ve 60 gün) için örneklemelere devam edilmiştir. Atmosferik PCB konsantrasyonları kullanılan örnekleyici türüne bağlı değişse de 290 pg/m3 civarında hesaplanmıştır. Örnekleme genelinde 3- ve 4- klorlu türlerin baskın olduğu ve elde edilen konsantrasyonların sıcaklıkla arttığı görülmüştür. YHHÖ ile sürekli alınan kısa süreli örnekler ile bir bölge için birkaç örneğin temsil edici olamayacağı görülmüştür. Zira her bir mevsimde en düşük ve en yüksek değerler arasında 100 kata kadar fark bulunmuştur. Ayrıca PCB'lerin mekânsal değişimlerinin incelenmesi amacıyla üç farklı karakterdeki bölgeden (yarıkırsal, kentsel ve trafik yoğunluğu olan kentsel) 2014-2015 yıllarında bir yıl süre ile Harner türü PHÖ'ler ile dış ortam örnekleri alınmıştır. Bu veriler mekân ve zamana bağlı olarak değerlendirilmiştir.