Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Meral Başpınar
Danışman: CEVDET DEMİR
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Tarımda üretkenliği artırmak amacıyla tarım arazilerine uygulanan pestisitler tarımsal yararları yanında insan sağlığı ve çevre için olumsuz etkiler bırakmaktadır. Son yıllarda pestisit kullanımlarına kısıtlamalar ve yasaklar getirilmesine rağmen pestisitlerin toprak ve suda uzun süre bozunmadan kalabilme, uygulandıkları alanlardan hareket etme gibi özellikleri ve yasa dışı kullanımları nedenleriyle sularda pestisit kalıntılarına rastlanmaktadır. Pestisitler insan ve çevre için kanserojenik ve mutajenik özellikler göstermektedir. Bu nedenle pestisit kalıntılarının düşük seviyelerde analizi yapılmalıdır. Çalışmamızda; maden sularında düşük konsantrasyonda (ng/1) pestisit analizi için PTV büyük hacim enjeksiyon tekniği ilaveli GC-MS ile metot oluşturulmuştur. PTV ile beraber GC-MS' de SİM modu seçilerek duyarlık artırılmıştır. Kromatografik analiz öncesinde LLE ve SPE teknikleri ile ön deriştirme yapılmıştır. Oluşturulan metodun doğruluk, doğrusallık, kesinlik, LOD ve LOQ parametreleri belirlenerek metot geçerliliği kontrol edilmiştir. Her bir pestisit için %99 üzerinde korelasyon katsayıları ve % 0,45-2,20 arasında değişen bağıl standart sapma (RSD) değerleri elde edilmiştir. LOD değerleri 0,03-0,22 ug/1 arasında değişmektedir. Sıvı sıvı ekstraksiyonda % 54,59- 115,62 arasında katı faz ekstraksiyonunda ise 28,95-115,12 arasında değişen ortalama geri kazanım elde edilmiştir. Çalışılan maden suyu örneklerinin bazılarında Aldrin, Chlorpyrifos, Endosulfan I, Endosulfan II ve Bromopropylate pestisitleri sıvı sıvı ekstraksiyon sonucunda 0,0190 fj.g/1- 0,9274 ug/1 arasında bulunmuştur. Katı faz ekstraksiyonu sonucunda ise Aldrin, Malathion, Endosulfan I ve Endosulfan II pestisitleri 0,0048 ug/1- 0,0535 u.g/1 arasında bulunmuştur. LLE sonucu bulunan pestisit konsantrasyonları SPE ile bulunanlardan daha yüksek değerlerdedir. Maden suyunda karışım halinde bulunan pestisitlerin miktarının birbirlerinin değişen konsantrasyonlarına bağlı olarak daha doğru tayini için çok değişkenli kalibrasyon metotları kullanılmıştır. MLR, PCR ve PLS ile maden suyunda karışım halindeki pestisitlerin miktarı tayin edilmiştir.