İç kontrol sistemi ve yönetsel karar verme ilişkileri üzerine nitel bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Havvanur Şimşek

Danışman: FİLİZ EREN BÖLÜKTEPE

Özet:

Günümüzde iç kontrol sistemi yasal ve yapısal boyutlarıyla işletmeler açısından oldukça önemlidir. Özellikle basit kontrol modeline göre gelişmiş olan COSO modeli iç kontrol sisteminin sağlam temeller üzerine kurulmasına fayda sağlamaktadır. Etkili bir iç kontrol sisteminin kurulumu, işletilmesi sürecinde başarılı olamayan işletmeler pek çok sorunla karşılaşabilir. İşletmelerde yönetsel karar verme mekanizmasının yetersizliği, farklı düzeylerde etkinliğin azalması, çeşitli risk olasılıklarının artması, yasal prosedürlere uyum güçlüğü, etik ve ahlaki değerlerin göz ardı edilmesi belirtilen sorunlar arasında yer almaktadır. Karar verme, çeşitli alternatifler arasından amaç ve hedefler doğrultusunda en uygun olanını seçme faaliyetidir. Bu bağlamda karar verme planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim fonksiyonlarının başarısı için örgüt kültürü bilinci ile görev dağılımın etkin bir şekilde yapılmasını gerektirmektedir. İç kontrol sistemi örgüt kültürünün hakim olmasına yarar sağlamakla beraber faaliyetlerinin bir sistem olarak yürütülmesi için temel oluşturmaktadır. Özellikle COSO modeli uyumlu iç kontrol sisteminin her bir unsuru ile yönetsel karar sürecinin aşamaları arasında karşılıklı etkileşim içerisinde yakın bir ilişki bulunmaktadır. Öyle ki, iç kontrol sisteminin sağladığı bilgiler yönetsel karar verme süreci için: amaç belirleme ve sorun tanımlama, kurum içinde etik ve ahlakı değerlerin gelişmesi, şeffaflık ilkesinin önemin artması, kurumsal kaynak planlamasının gelişmesi, bağımsız denetim faaliyetinin etkinleştirilmesi aşamalarına katkıda bulunduğu ve ilişkilerinin olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmada iç kontrol sistemi, yönetsel kontrol çerçevesinde incelenmiştir. İç kontrol sistemi tanımı yapılmış, COSO modeli incelenmiş, yönetim ve karar verme süreci üzerinde durulmuştur. İşletmelerde iç kontrol sistemi ile yönetsel kararlar, çeşitli politika ve stratejiler birlikte ele alınmıştır. v Bu araştırmanın amacı, işletmelerde iç kontrol sistemi ve yönetsel karar verme süreci arasındaki ilişkileri incelemektir. Bununla birlikte elde edilen sonuçlara göre bazı öneriler geliştirmektir. Bu açıdan araştırma özgün bir nitelik taşımaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan örnek olay yöntemi uygulanmıştır.