Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Saliha Şahin
Danışman: CEVDET DEMİR
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu tez kapsamında, Türkiye'de yayılışı saptanan Lamiaceae familyasına ait Prunella L. türleri (Prunella vulgaris L., Prunella laciniata (L.) L., Prunella grandiflora L., Prunella orientalis Bornm.) için örnek hazırlama teknikleri geliştirilmiş ve örneklerde bulunan fenolik maddeler, kantitatif olarak HPLC-DAD (yüksek performanslı sıvı kromatografi-diod serili dedektör) ile belirlenmiştir. Bununla birlikte HPLC-DAD ile belirlenemeyen Prunella L. türlerinde bulunabilecek muhtemel fenolik maddeler LC-MS (sıvı kromatografi-kütle spektrometri) ile kalitatif olarak belirlenmiştir. Ayrıca hazırlanan dört bitki örneğinin tarafımızdan geliştirilen immobilize enzim yöntemle toplam fenol tayinleri yapılmış, bulunan toplam fenol değerleri Folin ve serbest enzim yöntemleri ile bulunan değerlerle karşılaştırılmıştır. Bitki örneklerinin toplam antioksidan aktivite tayinleri ABTS [2,2´-azinobis(3-etilbenzotiazolin-6-sülfonik asit)] ve DPPH (1,1-difenil-2-pikrilhidrazil) yöntemleri ile yapılmıştır. Çok değişkenli kalibrasyon tekniklerinden PCR (temel bileşen regresyon analizi) ve PLS (kısmı en küçük kareler regresyonu) ile bitki örneklerinin toplam fenol tayinleri, PLS ve OSC-PLS (ortagonal sinyal düzeltmesi- kısmı en küçük kareler regresyonu) ile toplam antioksidan aktivite tayinleri başarılı bir şekilde yapılmıştır. Kemometrik yöntemler ile toplam fenol ve toplam antioksidan aktivite hesaplamaları yapılmadan önce verilere; optimize korelasyon düzeltmesi, merkezileştirme, sinyal düzeltme ve normalizasyon gibi işlemler uygulanmıştır. Tahmini toplam fenol değerleri Folin yöntemi ile bulunan toplam fenol değerleriyle, tahmini toplam antioksidan aktivite değerleri de ABTS/DPPH yöntemi ile bulunan toplam antioksidan aktivite değerleri karşılaştırılmıştır. Tahmini toplam fenol ve toplam antioksidan aktivite değerlerinin gerçek değerlerle uyumlu olduğu bulunmuştur. Toplam fenol ve toplam antioksidan aktivite değeri yüksek olan metanol ekstraktlarının izolasyon çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen fraksiyon ve ekstraktların toplam fenol, toplam antioksidan aktivite tayinleri ve HPLC-DAD analizleri yapılmıştır. İzolasyon çalışmaları sonucunda Prunella L. türlerinden yüksek miktarda rutin, rosmarinik asit ve kafeik asit izole edilmiştir. Çalışmalarımız, bitkilerdeki antikanser özelliklerinin araştırılması çalışmalarının ilk basamağını oluşturduğu için gelecekte yapılacak çalışmalara kaynak olacaktır.