Gençlik dönemi inanç gelişimi ve eğitiminde etkili olan faktörler üzerine nitel bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, İLAHİYAT FAKÜLTESİ, FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ BÖL., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NAZLI TUTKU KALFA

Danışman: Turgay Gündüz

Özet:

Formel ve/veya informel eğitimle beslenen inanç gelişimi çocukluk yıllarından başlayarak hayat boyu devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı ise gençlik dönemi inanç gelişiminde etkili olumlu ve olumsuz faktörlerin neler olduğunu tespit etmek, gençleri inanç veya inançsızlığa sürükleyen süreç ve problemleri ortaya koymak, bu problemlerin çözümü için uygun yöntem ve yaklaşım önerileri sunmaktır. Araştırmanın odağını, gençlerin kendi yaşantılarından hareketle çocukluk, ön ergenlik ve ergenlik yıllarında aile, okul ve içinde yaşadıkları toplum ekseninde, din eğitimi bağlamında dinle ilişkileri oluşturmaktadır. Bu çerçevede, inanç gelişimi belli oranda şekillendiği düşünülen, dinî yöneliş ve dinî tutum bakımından birbirinden farklılaştığı varsayılan 31 kişilik bir örneklem grubu ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeye katılanlar, 15’i Felsefe, 16’sı da İlahiyat bölümlerinde öğrenim görmekte olan üniversite öğrencileridir. Katılımcılar, amaçlı, aykırı durum ve kartopu örneklemesi teknikleriyle belirlenmiştir. Elde edilecek verilerde maksimum çeşitlilik sağlanabilmesi için inanç ve din eğitimi durumları birbirinden farklılaşan katılımcıların örneklem grubu içinde yer almasına özen gösterilmiştir. Anlatı araştırması ve durum çalışması deseninde gerçekleştirilen bu araştırmada, derinlemesine görüşme ve gözlem yoluyla toplanan veriler, betimsel analize ve içerik analizine tabi tutulmuş ve yorumlanmıştır. Verilerin analizinde MAXQDA 12 nitel veri analiz programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, gençlik dönemi inanç gelişimi ve eğitiminde en etkili faktörün, çocukluk dönemi yaşantılarını da içerecek tarzda, aile olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca gençlerin, ergenlik ve son ergenlik dönemlerinde bağımsız kişilik geliştirme ve kendilik bilinci kazanma evrelerinde olmaları ve kendi karar mekanizmalarını yönetir konuma gelmelerine bağlı olarak, inanç gelişimlerinde kendilerini bir özne olarak görme eğiliminde oldukları fark edilmiştir. Dolayısıyla gençlik döneminin bu gelişim özelliklerini göz ardı eden bir din eğitimi yaklaşım ve uygulamasının sağlıklı bir inanç gelişimi açısından başarılı sonuçlar vermeyeceği sonucuna varılmıştır.